شۆرِش شاواز: ماوه‌یگه منیش چوین قه‌ڵاێگ تواس رِى کردن که‌و یاێ بگرى، ده‌س بردمه‌سه‌و قه‌ڵه‌م و نویسم!. هه‌ر چه‌ن یه‌کى له دوسه‌یل وه‌ته پیم: دى که‌ى تواید بویده ژۆرِنالیست؟ هه‌ر چه‌ن ئه‌ى قسیه‌یه که‌م تا فره رِاسوى و من خوه‌میش تا ئینگه چوى رِووژنامه‌وانێگ وه هساو ناوردمه‌و وه‌ێ جووریشه له بان خوه‌م هساوێگ واز نه‌کردمه(شوکر وه هه‌ر چێ ئویشن)، مه‌مه‌ره‌گه‌یشى یه‌سه چوین نیتویه‌نم ئه‌رک یه‌ێ رِووژنامه‌وان دروس وه ته‌مامى وه جێ بارم!. چوین ژۆرِنالیست یه‌ێ په‌رنسیپه‌یلى دێرێد ک بایه‌ته وه جێیان بارێد. له وانه‌یشه تویه‌نم، یانه لێیان بارمه زووان: له سه‌ر گێشتیانه‌و ئازادى قه‌ڵه‌مه‌گیه‌و هویریه، ک بایه‌ته وه هه‌ر جوورێگ بویه، بێ ئه‌وه‌گ ترسێ داشتووگ گیان بخه‌ویده‌و نواى قه‌ڵه‌مو هویر و باوه‌رِیى. کار رِووژنامه‌وانى، چوین رِساڵه‌تێگ په‌یغه‌مبه‌رانه‌س و بایه‌ته هه چوین وه‌یشه ئه‌رک خوه‌ى وه جێ بارێد. ئه‌را له‌یوا ئویشم؟
زانیم ک په‌یغمبه‌ران له سه‌ر هویر و باوه‌ر خوه‌یان، چ زامه‌ت و مه‌ینه‌ته‌یلى کیشان تا رِه‌سینه، ئه‌و چێشته‌گه ناوى رِاسى و هه‌قیه‌قت بوى، له لایانو ئه‌را رِه‌سین وه پێ چه کردن تا وه ده‌سێ هاوردن و خسنه‌ى خزمه‌ت خهڵک!. ئینگه من جوى یه‌ێ مویرژێگ له‌ى دونیا که‌فتیسه ناو دریاى بێکرانێگ وه‌ناو زانین و علم ک هه بنێ نییه‌تیه‌ید، چوین تویه‌نم هاوماڵى وه‌ل په‌یغه‌مبه‌ره‌یلا بکه‌مو خوه‌م وه‌لیانا بکه‌مه یه‌کێگ و هاوشان بوم وه‌لیانا، کوفره(اعوذبالله)!؟. له خوهرههڵات ناورِاس قه‌ڵه‌م و هویر فره وه‌خته مردیه‌و هویچ قه‌یمه‌تێگ نه‌ێرێد و نه‌تیه‌رزێد.ئه‌وه‌گ دونیه‌ید یه‌سه، وه‌ره‌و هه‌ر بالێگ تواید بنوورِیدن قه‌یه‌خیه و بایه‌ته یا چه‌و ئه‌قڵد بوه‌سید یا ئه‌گه‌ر بتواید بنوورِیده پێیان چوینه وه شه‌مشێر فناتیک و دۆگماى خوه‌یان، میل داخ کیشنه چه‌ویل ئه‌قڵدا تا له بلیاق ده‌رێ بکه‌نه‌و کوورد بکه‌ن. ئه‌وه‌گ دوینیه‌ید یه‌سه: ئه‌ى مهڵوه‌نده ک هه‌ر ئه‌و جووره‌گ پووس هه‌ڵاجه‌یل که‌نین، ئه‌گه‌ر ده‌نگ بکه‌ید و فزه‌ى هویرد بایده‌و بان و سوود خوه‌یان له ناوى نه‌ود، وه مۆدیلێگ تازه‌تر له ئه‌وسا، پووسد که‌نن. ئێره مهڵوه‌ند کووشتن هویر و باوه‌رِه، ئه‌را ئازادى هه‌زاران مانا تراشیاس ک یه‌کى له لێیان ماناى هه‌قیقى و رِاسى و تام ئازادى نه‌رێد و نیه‌ید.
هه‌ر که‌س ئه‌را خوه‌ى چوارچووێگ ئه‌را ئازادى نایه(ده‌سڵاتداره‌یل) وه ئه‌گه‌ر زووانم ڵال پا لهو هێلگ ئه‌راد دیار کردنه بنه‌یده‌و ده‌یشت، هساود ها وه‌ل کرامه‌الکاتبینا. هه‌زاران هێل قرمز و سویه‌ر پر له مویشکه‌ى ئاگر گرِه‌که‌ر نریاس ئه‌را وه‌گ باڵ هویر و ئه‌قڵد وه پێ کواو بکه‌ن و بسزنن، هه‌زار خانێگ ک له هه‌فت خان دیۆ خراوتر و هه‌زاران جار گه‌ن تره‌که. ئه‌گه‌ر هه‌فت خان دیۆ، هه هه‌فت خانوى و تویه‌نسیا چاره‌ى بکریه‌ید، وه‌لى له‌ى مةڵوه‌نده له هه‌ر خانێگ بتواید بپه‌ریده‌و سه‌دان خان تره‌ک ها له نواد و هه بنێان نیه‌تیه‌ید و سه‌دان سه‌فسه‌ته هه‌س و نواد برِێده‌و تا جویله برِد بکه‌ید. وه‌ختى قهڵم گریده ده‌سه‌و(ئه‌گه‌ر یه‌کى چوین من ئاماتۆر بوید) و تواید هویرێگ دێرید باریده‌ى روى سفێ په‌ڕیگا تا یاێ بگرید و وه‌ره‌و کارى رِووژنامه‌وانى بچید و بویده رِووژنامه‌وانێگ، ئمجا بایه‌ته له چوار باڵه‌و هویرد وه خوه‌د بوودـ تا نه‌واى قهڵه‌مه‌گد که‌سێ برِه‌نجنێد و کار برِه‌سیگه ئه‌و جێیه قهڵه‌مد ک شکنن هویچ، ئمجا له‌یه بهتر ئاواره‌و ده‌روه ده‌رترد بکه‌ن.
وه‌ختى ته‌ماشاى ئه‌ى مهڵوه‌نده که‌م( منیش مناڵێگ له‌ى زاگه‌م) و توام هویر خوه‌م وه ئازادى ته‌مامه و له قورِن دڵه‌و بارمه‌یه‌و بان، له دوکوتى ئه‌وبان هاتنیێ چنگ نریه‌یده قورِگم و چوین شه‌وه‌ێگ، شووگ گریده‌مو وه په‌له‌پرتى گیان له ده‌سى ده‌ر که‌م، چ برِه‌سێگ وه یه‌گ بتوام بارمه‌یه‌و بان و بنویسمه‌ى!؟
فره له شوون ئازادى رِى کردم و تواسم وه پێ برِه‌وسم و چوین گووڵیگ هه‌تا ئه‌را یه‌ێ جاریش بویه بۆى بکه‌م و وه‌ل بۆ کیشانما، ئه‌ى مڵ و مۆ و بوو کردنییه و هه‌ناس کیشانێ گه‌وارى تا بن گیان و له‌ش خوه‌م بکیشمه‌ى، وه‌لى ئه‌ى هه‌مگه ده‌وینمه؛ هویچوى و ته‌مامى خوه‌م خه‌ڵه‌تانمه و له خاوه‌نه‌یل ئازادیش ک دهم له لێ ده‌ن، ته‌نیا یه دیم و ژنه‌فتم:(ئازادى، تویه‌نید وه‌لما بوید وه‌یش لهو چوار چووه‌گ من ئه‌راد نه‌م، نه وه‌گ تو تواید)!.
له‌یره دێ رِه‌سیمه ئه‌ى خاڵه‌گ هه‌ر ئه‌و جووره‌گ نیچه له کتاو له‌یوا ئویشێ زه‌رده‌شت وه‌تیه، له سه‌ر زه‌رده‌شت ک ته‌قه‌یده گه‌ورا پێیاگ ئایینیا ک له شوون خودا گه‌ردى و هاتیه‌سه ته‌له‌وى وه‌ى ده‌ر و ده‌ێشته و هه‌وال لێ پرسى له‌ى ده‌ێشته چه‌که‌ید؟ ئویشێ هاتمه‌سه شوون خودا و مه‌ى خودا که‌م!.
زه‌رده‌شت له لاى خوه‌ى ئویشى: هاو یه نیه‌زانى فره وه‌خته خودا مردگه، منیش له لاى خوه‌مه‌و هاوشان وه‌ل ئه‌ى قسیه‌ى زه‌رده‌شتا، ئویشم: هاوکه‌زاى(خوه‌م) فریه وه‌خته ئازادى زندان کریاسو له‌به زنجیرو پاوه‌ن و ده‌سبه‌ند دانه‌سه لێ، دى هویچ ئاز و توانێگ ئه‌راى نه‌یشتنه‌و ئازادى که‌فتیه‌سه بان ته‌ڵمیت و ها له هاڵیگ تواید وه‌سیه‌ت بکه‌ید و دواى گێشتمان بویشێد. ئمجا ئه‌را من و که‌سه‌یلێ ک چوین من هویره‌و که‌ن؛ ته‌نیا یه‌ێ شفا دێریم و مه‌ڵه‌هم ده‌رد و ژانمان پروێشکه‌ى ئازادیه وه داخه‌و نیه‌ونیه‌ێد و بایه‌ته سه‌ر بنه‌یمه‌و بان ئه‌ڵحه‌ێ سه‌رد و بمریمن.
تا ئه‌و وه‌ختێگ یاسین و ته‌ڵیخن ئه‌رامان خوه‌نن و لهو وه‌ختگه ته‌ڵخین خوه‌ن، شانمان شه‌کنێگو، وه زووان عه‌ره‌وێ، وه له‌ش بێ گیان سه‌ر و ساکت و بێ ده‌نگو بێ ئازمانا قسیه که‌ێدو، تواید وه پێیمان هالى بکه‌ید، ئیمه خودا ناسیم و ...!؟.
دى له‌ش زووانێگ نه‌ێرێد تا بویشێ له خوه‌زه‌و داخ نه‌رِه‌سین وه ئازادى مردمه و له‌یوا سه‌رده‌و بویمه و بسکه‌ى سکووت مردن کوورمه‌و کردیه. تازه دویاى یه‌یشه ئمجا گه‌ى ته‌یده ئه‌نکیر و مونکه‌ر، له زندانى ئه‌را زندان تره‌ک چیمن و بایه‌ته ئمجا هساو به‌یمه‌و...!. ئینگه وه‌ى جووره چوین تویه‌نیم ئازاد بویمن؟ ئایا ئازادى له یه‌ى ئوتپیاێ خه‌یاڵ خوه‌ش که‌رى وه‌ره‌و نوا تره‌ک چوود؟ ئایا ئازادى ماناى چه‌س و چوین له لێ رِه‌سیمنه‌و؟ ئازادى که‌ى تواید بایه دى و لویه‌تى خوه‌ى نیشانمان به‌ید؟ وه‌ختى ئه‌ى هه‌مگه پرتاڵ و دڵنگ له خورى دروو کریاسه وه‌رێ، که‌ى تواید له‌ى تووکه ده‌ر چوود و رِاسى خوه‌ى نیشان به‌ێد؟
شوڕش شاواز: نزیک دو سێ مانگه دوینیمن، جمشت و جویله ی هه له باکوور ئافریقاوه‌و ده‌س وه پی کرد و ته‌مام ناوچه ی خوه‌رهه‌ڵاتیش که‌م که‌م گرته‌و وه‌رو ئینگه‌یش دوینیمن هیمان ئه‌ی جمشته ها له گوڕو و ئاگر ژێر خۆله مڕه.
ئه‌را یه‌گ شییه‌و کردنێ خاس له سه‌رێ داشتویمن، یه وه خاستره‌ک زانسم که‌مێ بچیمن وه‌ره‌و دویا، تا باسه‌گه‌مان جی خوه‌ی خاس بگرید. هه‌ر ئه‌و جووره‌گ زانیمن، له دویای سال ٢٠٠٠ که ناوێ نانه هه‌زاره ی سێیم، دونیا وه گیشتی وه‌ل خوه‌ی له نوو، تازه‌وه‌و کردنی رویوه‌روی دی. فره چێشته‌یل ئه‌ڵ گه‌ره‌دیا و ده‌وره‌ێ وه ناو چه‌رخه‌ی زانین و ئاگایی داشتن ده‌س وه پێ کرد و ناو شووڕش تکنۆلوجیا نانه سه‌ری. ئمجا وه‌ل ئه‌ی بوینه‌ی تازه‌یا، دونیا بایه‌د خوه‌ی ڕێ بخه‌ید. ئه‌ڵبه‌ت وڵاته‌یل خوه‌رئاوا، خوه‌یان ئه‌رای ئاماده کردوین و که‌م تا فره‌یش دوینیم، وه‌لیا خوه‌یان گونجاننه. وه‌ختی له دویای هه‌زاره‌ی دۆیم، باس له سیستمێک گلوبال کریا و وه‌تیا: دونیا وه‌ره‌و جیێگ چوود ک جۆی دیه‌که‌ی وه پی تێه‌ید، ئه‌را فره که‌سان وه تایبه‌ت دوله‌تداره‌یل خوهرههڵات ناوراس جی سه‌ر سڕ مه‌ننوی و ئه‌ڵاجه‌ویان له‌ی باسه هات!.
له خوهرههڵات ناوراس ک به‌شیگ له لی سه‌ر ده‌ی له ئافریقاوه‌و، له شانێ و له باکوور ئافریقا ک ده‌ورانێگ وڵاته‌یلی چوی توونس و جه‌زایرهان لهو هه‌نازه، له سه‌رده‌مێگ کۆنالیزاسیون(داگیرکردن) وڵاته‌یل دونیای سێیم ده‌س وه پی کرد و زوورداره‌یل دونیا ئه‌ی وڵاته‌یل ناوه‌ین خوه‌یان به‌شه‌و کردن، یانه که‌فتنه ژێرده‌س ده‌وڵه‌ت فرانسه. راسه شووڕشه‌یلێ له ناو ئه‌ی وڵاته‌یل وه‌پا بوی، ئه‌مان مه‌ردم ئه‌ی وڵاته‌یله وه قه‌وڵ کوردی خوه‌مان: له چنگ هه‌ڵنگ ده‌ر چێن، که‌فتنه چنگ په‌ڵنگ. ئمجا دویا یه‌گ له ده‌س زوورداره‌یل ک ته‌مام ئه‌ونجگ داشتن خارت و تاڵانێ کردن، تویش دیکتاتوره‌یلێ هاتوین ک خوه‌یان دروسیان کردن!. له‌یره توایم یه بویشیم ک ئه‌ی قاره‌مانه‌یله دیکتاتوره، خود مه‌رمه‌گه و ئه‌و جه‌مگایگ له تێ بوین دروسیان کرد. چوین ک ته‌مامیان هه ئه‌و زه‌ینه‌و هویره داشتن و له ناوێ گیر کردن. له وڵات جوی تۆنس، ته‌نیا فه‌رهه‌نگێ زووانی و وێژه‌یی له ئه‌وهه‌مه‌گه خه‌یر فه‌لسه‌فی فه‌رانسه مه‌نه جی. چمانی هه چوی فه‌رانسه ک باڵ باڵ و دهم دهم وه‌ره‌و دمۆکراسی چێ تا خوه‌ی نجای به‌ید و بووده له‌لو دمۆکراسی تا لاوه لاه‌و ئه‌را هویره‌یل بکه‌ید و باریدان وه ئه‌ی ڕووژه‌گ، یانه‌یش ئه ی هه‌مگه خه‌یره که‌م که‌م وه فریایان ره‌سیو ده‌س کردن، شووڕش گێشتێ!.
له‌یره نه‌بایه‌د له هویر بویمن ک له دویای له ناو چێن سوفیه‌ت، وه تایبه‌تی خوهرههڵات ناوراس له مودو یه‌وه‌و ک فه‌رهه‌نگێ ئایینی وه سه‌ریا ۆاڵ بوی، ته‌مام تئۆره‌یل، سۆسیالیزم له ناوێ ڕه‌سینه بن به‌س و ئه‌وانه‌گ هویر له ئه‌ی جووره ڕێوازێگ فکری کردن، نه‌تویه‌نسن خوه‌یان رزگار بکه‌ن و له سه‌رگیژی مه‌نن ک چه بکه‌ن و ده‌س کردنه سه‌رتاتگی و سه‌ر کیشاننه ناوپرووسه ی مه‌کته‌بی وه ناو دمۆکراسی. دی شوئاره‌یل رزگاری ژێرده‌س بوین و هیوه‌تی کردن و ژێربال له فه‌قیر ڕه‌نگ خوه‌ی له ده‌س دا و ئه‌را مه‌ردم یه رووشنه‌و بوی، ئاخره‌گه‌ێ ئه‌ی شوئاره وه سوفه‌یه‌ت ره‌سێگ و به‌ڵاه‌یل سوفیه‌تیش له ئه‌وانه‌گ ته‌نانه‌ت نه‌خوه‌نسنیشه، دیاره چه بوی(مانگ وه چه‌و دویننه‌ی وه کلگ نیشانێ ده‌ن)!؟.
ئمجا له‌ی لایشه‌و مه‌ردم جه‌مگای خوه‌رهه ڵات ناوراس، ده‌رد تره‌کیش ریشیان گرتویگ وه ئه‌وه‌یشه، هویر و باوڕه‌یگ بوه که هه‌ۆاران سال وه‌ل سه‌نتزیگ له ئایینه‌یل جووراه جوورێگ ک سه‌رده‌میان ئه‌ڵگه‌ردیگه‌وهاتن ئایه‌م وه ناو خوهرههڵات ناوراس.
له دویا داره‌ک سه‌ده‌ی بیست ئه‌ی سیستمه‌یل له‌ی میلکان کوینه‌ی به‌ش به‌شه‌و بویه، دی جوواو ده‌ره‌و نه‌وی. ئه‌گه‌ر خاس بنوڕیمن ئه‌ی سه‌ده و تایبه‌ت ئه‌ی ئاخره‌یلیه، چه‌نێ قوربانی ئه‌را خوه‌ی نووه‌و کردن هویر دریایه. ئمجا وه‌خوه‌مان مزگانی، وه‌ل ئاواو بوین سه‌ده‌ی بیس و ئه‌ڵاتن سه‌ده‌ی بیسویه‌ک، خوه‌ربانێگ وه ناو شووڕش ته‌کنۆلوژیا تاو گرت و جمشت تازه‌ی دروس بوی. هه‌رچه‌ن ده‌سڵاتداره‌یل ستاتوپارێز که‌م تا فره نووا له لێ گرتن، وه‌لێ وه وه‌ره‌و نووا هاتن ئه‌ی شووڕشه، ئه‌وانیش تواسن ئه‌را وه کار هارودن ئه‌ی شوڕش زانینه و له خزمه‌ت گرتنێ ده‌رانه‌ی خوه‌یان، قردگێ ئه‌رای واز کردن. تیه‌نگه‌یل زانین و باوه‌رمه‌نده‌یل له‌ی وه‌خته خاس وه‌کار هاوردن و هاوردنه‌ی خستنه‌ی خزمه‌ت ئه‌ی جه‌مگایل فره شه‌که‌ت بوی له‌ی باوه‌ره‌یل کوینه.
ئمجا خاس به‌رواد بگرن، بزانن ئه‌ی جمشته له دوباره‌و بایه‌د باس له لێ بکریه‌ید. یه‌کێ یه‌گ ئه‌ی کزه ی(شه‌پوڵ) جمشته له جایگه‌و ته‌ید که له سه‌رده‌م دروس بوین و دا ناننه بان خه‌رگ ئایه‌م، جی یه‌کمێ بویه و ئایه‌م له‌وره‌و ده‌س کردیه وه کوچ کردن وه‌ره‌و خوهرههڵات و جێیه‌یل تره‌ک. ئینگه ئه‌یجاره، له نوو وه دی هاتنێگ تازه‌یه، له‌جێاڵی کوچ کردن ئایه‌م، وه‌ل خوه‌یا په‌یامێگ تازه‌و ته‌رچگ وه‌ل سه‌نتزیگ له هویروباوه‌ر دمۆکراسی ک له گاپاره‌ی دمۆکراسی تیه‌رێد. هه چوین مناڵێگ له خوه ئه‌ڵچڕچگێگه‌و مه‌نویگه جی و نه‌یگه ده‌وا، وه‌ره‌و خوه‌رهه ڵات هات تا له‌یره رێنۆسانسێگ وه دی بارێگ. ئه‌ی کورپه هویره، دویای یه‌گ، وڵاتێگ ئازاد کرد، وه‌ر نا له شارستانییه‌تێ وه ناو مسر و ئه‌وریشه ڕمان و ئه هویر دیکتاتوریه وه ته‌مامی تاسان. ئینگه ئه‌ی هویره له ناوه‌ین سێ شارستانییه‌ت له سێ سویکه‌و دیرێد په‌ل کوتێگ. ئه‌ڵبه‌ت نه‌بایه‌د یه له هویرمان بچوود ئه‌ی کورپه تا ڕه‌سیه وه جییه، فره گیان کریاسه قوربانێ تا که‌فتیه‌سه‌و پا وها له حاڵێگ ژێرپای خوه‌ی قایم بکه‌ید.
شۆڕش شاواز: له‌ی ماوه‌ی چه‌ن مانگه‌گ گوزه‌یشت، دیمن له ناو خوهرههڵات ناوراس واێگ له نوو ده‌میاو له وه‌رایوه‌ر ده‌وله‌ته‌یل، خوه‌نیشاندانێگ له لای مه‌ردم وه تایبه‌ت جوان و جایله‌یله‌و سه‌رهێزدا. ئه‌ی کزه ک له باکوور ئفریقاوه‌و ده‌س وه پێ کرد به‌شێگ له وڵاته‌یل عه‌رو ورده ورده گرته‌و وه‌ر. بڕێگ له مه‌رد ئه‌ی وڵاته‌یله تویه‌نسن وه ئه‌وه‌گ توان بره‌سن و بڕێگیش له لێیان هێمان هانه ته‌قلای یه‌گ وه پێ بره‌سن. له‌ی چوینه هاڵێگ وهه‌واێگ، جمشت سه‌ونز تواس له نوو پشت راسه‌و بکه‌ێد و خوه‌ی نیشان به‌ێد، وه‌لێ دیمن وه‌ره‌و کوو چێ و ئاخریشێ چوی ده‌نگیان په‌ن کوور کریا و قه‌ول کوردیه‌گه‌ی خوه‌مان نقیان بڕین. ئینگه ئه‌وه‌گ دیاره یه‌سه ک له یه‌ی لاوه‌و رابه‌ر دینی ئیران، له ئه‌ی شووڕشه‌یله پشتیوانی که‌ێد وهه‌ق ده‌ێد ئه‌ی مه‌ردمه‌گ لهو وڵاته‌یله سه‌رهێزدانه. وه‌لێ له باڵ تریشه‌و وه‌مه‌ردمه‌ه‌ی خوه‌ی نه ته‌نیا ئه‌ی هه‌قه نیه‌ید، به‌ڵکوو تاوانباریان وه یه که‌ێد که ده‌سه‌یل خارجیێگ ها له پشت ئه‌ی جووره تواسنه‌یل ڕه‌واێگ ک هه‌ق مه‌ردمه و توانان. وه ته‌مام قووه‌ت خوه‌یانه‌وهه‌ر جووره ناره‌زایه‌تیێگ بخریه‌یده‌و ده‌یشت خه‌فه‌ی که‌ن. له ماوه‌ی ک کۆمار ئسلامی هاتیه‌سه سه‌رکار تا ئینگه، به‌ره‌ی نارازه‌یه‌یل هه‌ر کارێگ وهه‌ر ڕێگ گرتنه‌سه وه‌ر تا بتویه‌نن وه هه قه‌یلێگ توان بره‌سن، وه‌لێ وه ئاو دیدان و وه خه‌و دیدان. هه‌رکارێگ کریایه، ئه‌ی ده‌وڵه‌ته ره‌سانیسه‌ێ وه بن به‌س. ئیران وه ته‌مامی ئینگه ها له هاڵێگ ک منێده بشکه‌ی پڕ له بارووت و ئه‌ی بشکه‌یشه چه‌وه‌رێ بڵاچه‌ێگه تا بته‌قێگ. ئمجا ئه‌ی بڵاچه کی و چوین دروس بووت؟
ئه‌وه‌گ دیاره یه‌سه ک وه‌رجله هه‌رچێشتێگ، ئستراتژێگ هاوبه‌ش له ناوه‌ین ته‌مام ئپۆزیسیۆن دیار نیه‌و له ناو قه‌ێرانێگ ژیان که‌ن. هه له بانا ده‌س وپێ بکه‌یم. یکم فارسه‌یل ک بڕێگ له لیان شادوسن و... ئه‌وانه له دونیا فره مه‌ننه‌سه جی و هانه ناو خه‌وێگ تاریخی و ئه‌ی دویایانیش ده‌ن له ناڵ و بزمار و تا ئه‌وره‌گ زانیه‌ید نه رێخسنێگ ئه‌و جووره دێرن تا سه‌ر له کار ڕێخسنیش درارن. له ئه‌نجام یه‌گ تویه‌نیم بویشیمن: وێڵ ماته‌ڵن. له ناو تورکه‌یل ئیرانیش یه‌ی جویله جویلێگ دونیه‌ید ک ئه‌ویش کارگه‌ری فره نه‌ێرد. له ناو به‌لوچه‌یلیش، هه‌ر ئه‌و جووره‌گ دیاره داروده‌سه‌ی ریگی هه‌ن، دهم له دمۆکراسی ده‌ن، له هاڵێگ له پراتیک چێشت ئه‌و جووره ک ناو به‌ن نیه‌ونیه‌ێد. له ناو کورده‌یلیش، وه‌زه‌گه فره خاس تره له وانه‌ی تر، تویه‌نیم یه وه زووان باریم ک ئپۆزیسیۆن کوردی له ی باره‌وه‌و فره مۆدێرن تره له ته‌مام ئه‌و جمشته‌یله‌گ ها له ناو ئیران. وه‌لی یه‌یشه له هویرمان نه‌چوود پاراڵڵ وه‌ل کوردا، سازمان موجاهیدن هه‌ن ک ئه‌وانیش له باوه‌ت ڕێخسن قووه‌ت خاسێگ دێرن(ئه‌ڵبه‌ت ئه‌ی قسه‌ی منه وه مانای ره‌د یا قه‌بوول کردن ئه‌وان نیه، شیه‌و‌کردنێگه). ئینگه تیه‌مه‌و دیار جمشت سه‌وز، م خوه‌م هه له گام یه‌که‌مه‌و، وه ئه‌ی جمشته وه چه‌وه‌ێگ گومانه‌و ته‌ماشا کردیام.هه‌ر چێگ به‌رنامه‌یلیان خوه‌نسم، ده‌رز ده‌سڵات له ناوێ دیم. به‌رنامه‌ێگ نه‌یم که خواستێگ مه‌ردمی له ناوێ بووت. بزانن، ئه‌ی جمشته وه‌ختێگ که‌فته خزمه‌ت بنه‌ماڵه‌ێگ چوی هاشمی، که‌روبی و شه‌خس میرحوسه‌ین موسه‌وی که یه‌که‌چن خومه‌ینی بوی ئه‌را سه‌رداڵی وه‌زیران، دی بایه‌د له‌ی ئه‌ڵوژاننه هساو باتاگه ده‌س مه‌ردم. وه‌لی له لاێگ تره‌و، چوین مه‌ردم له ئیران، تویش کێشه‌ی وه ناو نه‌زانین ڕێخسن بوینه و جاێڵه‌یلیش تواسن نه‌فسێگ بکیشن، بێ وه‌گ بزانن له ناو چ دامێگ گیر که‌فن بوینه قوربانی ئه‌ی باۆی تازه‌ی ده‌سڵاتداره‌یل. بزانن هه له زه‌مان خاتمیه‌و تا ئینگه جوی یه‌ی فیلم وه‌زه‌گه بارنه وه‌ر چه‌و خوه‌دان. ئمجا خاس دیاره له‌ی بان و خوار کردنه چه بویه و چه کریاس. ئه‌وه‌گ دیاره یه‌سه ک نارازیه‌یل ناو ده‌وڵه‌ت له سه‌ر سوفره‌ی که‌م بوین قودره‌ت وڕانت ده‌سڵات داشتن شهر که‌ن وه پارادۆکس وه‌ل وه‌یا مه‌ردم و جوانه‌یلێان وه مه‌مه‌ر یه‌گ ڕێخسن نیه‌زانن و ئایدۆلوژی نیه له ده‌ورێ گرده‌و بوون، که‌فنه ناو هاوش ئه‌ی پیاده‌وڵه‌ته‌یله ک له‌به مار خواردنه بوینه‌سه هه‌فی. هه‌ر جوورێگ بتوان چوی موم ئه‌ی جوانه‌یله و مه‌رده‌مه هانه ناو ده‌سیان و چوی گوچان چه‌و خه‌م وه پێان که‌ن و ئه‌و جووره‌گ توان شکل ده‌نه یان. وه‌ختێگ خاس نوڕسمه ئه‌ی جمشت، وه ڕاسی سه‌رم سڕ مه‌ن، ئه‌وه‌گ دیم چێشتێگ وه ناو ڕێخسن نه‌وی، هه‌ر که‌سیان سازێگ ژه‌نێگ و ئه‌را خوه‌ی وه ڕێگا چوود. وه‌خت یه دیم له لای خوه‌م وه‌تم، زه‌حمه‌ته یانه بتویه‌نن کارێگ بکه‌ن، هویچ ئستراتژێگ نه‌رێن ته‌نیا بڕێگ نارازین و له دمۆکراسیش ئه‌و جووره‌گ بایه‌د بووه‌ت و بزاننه‌ی نیه‌زان و خاسیش سه‌ر ده‌ی ده‌ر نیه‌رارن. چوین ئه‌را یه‌ی زه‌ین وهویر دمۆکراسی، مه‌یدان و جی مه‌شخێگ لازمه که ئه‌وه‌یشه له ناو ڕێخسن یا حزبێگ ئه‌ی کاره کریه‌ید و یه‌کم قۆناخیشێ یای گرتنه ڕه‌خنه کردن و ره‌خنه‌دانه و گه‌لتاف گرتن وه سه‌ر ئه‌و هویره‌سه‌گ له ناو جه‌مگا ده‌سڵات بڵاوێ کردیه. ئایا یانه ئه‌را ئه‌ی کاره ئاماده بوینه؟ م ئویشم نه‌خه‌یر. راسه له ناو زانکۆییل ده‌رس خوه‌نسنه، وه‌لێ مه‌یدان پراکتیک دمۆکراسی ها له ده‌یشت له‌ی که‌ش و هه‌وا. دی ته‌نیا ئه‌و کتاوه‌یله نیه ک خوه‌نێد یا فه‌لان که‌س یا فه‌لان پۆرفسۆر یا دکتور چه وه‌تیه!؟. ئه‌را وه‌گ چوی مه‌لا وئاخوه‌نه‌یل سه‌رمه‌نبه‌ر وه پێد ناێگ بایه‌د له ژێر چه‌ترێگ وه ناوحزبێگ یا ڕێخریاگێ کووه‌و بوون تا بتوه‌ینن ئه‌ی قۆناخ یه‌کمه وه‌ل یه‌کا بوڕن، وه قه‌ول کوردیه‌گه‌ی خوه‌مان تجروبه‌ی بکه‌ن. بڕێگ چێشته‌یل ژنه‌وم ک ئویشن حزب یا ڕیخریاێگ ئه‌را ئیران وه ده‌رد نیه‌خوه‌ی یانه‌گ هه‌ن چه کردنه؟ ئه‌را یه‌یشه تویه‌نم یه بویشم، مه‌به‌س ئه‌وه نیه ک یانه هه‌ن یا نین. مه‌به‌س ئه‌وه‌یه له‌ی قۆناخه ک ئیران ها له ناوێ هه‌وه‌جه‌ی وه ڕێخسنه. ئمجا تواێد هه‌ر جوورێگ بوود و بکریه‌ێد هه‌ر ناوێگ تره‌کیش بنیه‌یده سه‌رێ. له‌ی وه‌خته وه‌گ دوینیه‌د، له ئیران یه‌سه ک هه‌ر ده‌نگێ کپه‌و که‌ێد و نیه‌یلێد بایده‌و بان. هه یانه‌گ ئینگه ئه‌ی ده‌وله‌ت وه ڕیه‌و به‌ن، خاس زانن چه بکه‌ن، چوین یانه‌یش رۆژێگ کار ڕێخسن کردن تا ڕه‌سینه ئێره‌گ ده‌سڵات گرتنه‌و ده‌س. ئینگه هساو بکه‌ن کار ڕیخسن بکه‌ید و ئیجاریش موسه‌لمان بوید و ئه‌وه‌یش شیعه، ئیجاره‌گ سازمان ساواکیش بکه‌فیده ده‌سد، بزانن تویه‌مێگ چه‌ن تویه‌م بڕید. له دویای وه‌یشه ئه‌ی هه‌مگه ساڵه له بان کۆرسی ده‌سڵات بوید و به‌رده‌وام کار ڕێخسن بکه‌ید. ئه‌را یه‌یشه له‌یوا ئویشیمن ک ته‌نیا چێشتێگ جوی ئاڵترناتیڤ ئه‌ی ده‌سڵاته له ناو به‌ێد ڕێخستنه. ئه‌ڵبه‌ت نه هه‌ر ڕێخستنێگ، ڕێخستنێگ چوی حزب تووده، ئه‌وه‌یش له‌ی زه‌مانه وه متۆدێگ فره مۆدیرن تا بتویه‌نێد خوه‌ی تا ناو مخ سوخانه‌یل به‌دنه‌ی ئه‌ی ده‌سڵاته بوێه‌د. ئه‌را یه‌یشه له‌ی سه‌رده‌مه ئه‌وه گ ئۆزیسیۆن وه پێ هه‌وه‌جه دێرێد ڕێخسنێگ فره مۆدێرن و سه‌رده‌میانه‌س. ئه‌گه‌ر ئۆپۆزیسیون بتویه‌نێد ئه‌ی جووره ڕێخستنێگ مۆدێرن وه خاوه‌ن دیاڵوگێگ خاس بوود تویه‌نێد فره زویتره‌ک وه مه‌رام خوه بڕسێد. وه‌نه وه‌ی هاڵه‌و وه‌زه کارێگ له پێش نیه‌چوود و له گوزه‌یشت زه‌مان، یه فره ئاسانه‌و هه‌وجه‌ی وه سه‌فسه‌ته نه‌رێد، هه‌ر ده‌وڵه‌تێگ چوی مار توک خه‌ێد و خوه‌ی له نوو نه‌وه که‌ێد. ئمجا ئه‌گه‌رهه‌واسمان نه‌وود چوی یانه‌گ ئۆپۆزیسیۆنیمن له وه‌رایه‌وه‌ر ئه‌ی رژیمه، ئمجا هه جویسه‌ره‌تای ئنقڵاب، چوی ڕێ ئه‌ی شۆڕش مه‌ردمه‌یه چه‌فته بوی و برێگ(ئاخوه‌نه‌یل) نیشتنه‌و بانێ، ئمجا هه‌م له نوو ساڵ له نوو مانگ له نوو، برێگ تره‌ک ک ئینگه‌یش دیارن له له‌ش ده‌سڵاتن ئینگه‌ن، تیه‌نه‌و بان و ئه‌را ماوه‌ێگ تره‌ک ئمجا بایه بنێشیمن و چڵ ماش بته‌قنیم.
شورش شهباز/ چندی پیش متنی را از استاد گرامی اکبر گنجی خواندم که دغدغه هایی را در مورد یکی از رهبران نهضت آزادی به رشته تحریر در آورده بود!.
در آن مجالی که ایشان بدان اشاره نموده بودند، بحث اصلی بر سر تجزیه طلبی کوردان بود. در حالی که علاوه بر شخص گوینده، برایم روشن شد که خود ایشان نیز این دغدغه را دارند!. در لفافه گویی که هنوز با این که خارج از سیستم نظام حاکمه هستند، ایده های خود را نیز در قالب چنین مصاحبه ای بازگو نموده اند.
حال من نیز که یک کورد هستم و حاشیه نشین و از هم نژادان آریایی خود(فارسان) به قدمت تاریخ، نیاکان و حتی نسلهای بعد از آنان و تا نسل خودم، کماکان پاسدار خوبی برای پاسداری از میهنی را که شما عزیزان قدرت آنرا قبضه نمودید، قربانی شده/ داده ایم . شما پسرعموهای عزیز در خانه های خود آرامیده بودید و تمامی بلایا و نبردهای تاریخ از اسکندر تا اسلام و مغول و حتی جنگی که بدان نام جنگ تحمیلی را نهادید، قربانی شده/ می شویم. عزیزان فارسی گوی/ همنژادان، ما هنوز از یاد نبرده ایم که همه ی هم قماشان شما عزیزان، لقب کوردان"سر بر" را به ما دادید. نمیدانم جناب شما چقدر تاریخ را خوانده اید!؟. ولی اگر کمی در تاریخ ایران زمین تعمق فرمایید، خوب متوجه می شوید که فارسان عزیز در بدو تأسیس امپراتوری ماد فقط هفت خانوار بوده اند و اینرا من نمی گویم بلکه تاریخ آنرا نگاشته است. امپراتوری را نیاکان من بنیاد نهادند که آوازه ی آن سراسر گیتی را در بر گرفت. هرچند هرودت دشمنی بسیاری با ما آریاییان را دارد، ولی بسیاری از حقایق را بیان می کند و عظمت ما را نمایان می کند. به هرحال بعد از این که دوره امپراتوری به کورش رسید، برخلاف نگاشته های تاریخ که کاملاً مغرضانه است، بر این نظرم که ما قدرت را به صورتی دموکراتیک به شما پارسیان تقدیم نمودیم و از کشتار و لهو لعب/ عدم کفایت/ نالایقی امپراتوران ماد نبود. بلکه همان کوروش/ سیروس را که مادرش ماندانا از سلاله نیاکان ما بود، به پاس حرمت این خویشاوندی و این که پدر وی در یکی از نبردهای آریاییان جان خود را از دست داد، بدون خونریزی به نیاکان پارس شما بخشیدند. خوب دقت کنید، مرکز امپراتوری در اکباتانا/ هگمتانا بود و برای مراسمات تاجگذاری/ تشریفاتی به تخت جمشید می رفتند و در همانجایی که امپراتوری ماد تأسیس شد، به حکمرانی خود ادامه داند. به هرحال زمانی که نوبت به نیاکان شما رسید(نگاه کنید بر نوشته های کتیبه بیستون) پادشاه ماد را به نام اهورامزدایی را که نیاکان ما آنرا برای آریاییان بشارت دادند به اتفاق هفت پاشاه دیگر سر از تن جدا نمودند و سلف شما داریوش به نام اهورا که زرتشت از طایفه ای مغان(رجوع شود به فرهنگ معین) مادی/ سلف ما کوردان آنرا به آریاییان/ انسانیت تقدیم نمود، را به قتل رساند. وقتی که کمی در تاریخ تعمق کنید، خوب می بینید که ما آریاییان تحت عنوان رژیم ملوک الطوایفی( شعار فدرال کنونی غرب) سیستمی ادارای داشته ایم و مجالس مهستان و سایر مجالس در دوره های مختلف تمدن آریایی کاملاً مشهود است و نیاز به اغماض نمودن آنان نیست. در ایران هیچ زمانی تا قبل از بر روی کار آمدن رضاخان سیستمی متمرکز وجود نداشته است(هر چند برخی منابع براین تأکید دارند که خود وی از تیره ای از کوردان«لک» در دره مهرگان بوده است)!. این حقیر وقتی که مباحث مکاتب فکری غرب را خواندم و خواستم بدانم که سیستم فدرال/ فدراتیو/کنفدرال چیست؛ متوجه شدم که این سیستم همان سیستم ملوک الطوایفی است که ما آریاییان آنرا تجربه نموده ایم!. حال این مکاتب فکری که بیشتر صادراتی از خاورمیانه و حتی بهتر بگویم ما آریاییان را گرفته اند و در قالبی نو طرح ریزی نموده اند. حال جای تعجب در اینست ما علاوه برآنکه از جانب سیستم حاکمه که شما آنرا سیستم سطانیزم خوانده اید، به تجزیه طلب و همدست با اجانب معرفی می شویم، از سوی شما دوستان که با رژیم هم مخالف هستید، همان ایده را با متد دیگری بر زبان می آورید!. به سمع شما عزیزان برسانم؛ اگر دارای ذهنیتی دموکراتیک هستید و دغدغه ای بشردوستانه دارید، بی پروا به شما عزیزان می گویم؛ به کشورهای مختلفی که دارای ملیتهای مختلف هستند، بنگرید؛ هیچ کدام به دیگری بهتانی وارد نمی کند که تجزیه طلب یا القابی از این قبیل را بدهد. در این قرن که بدان قرن تکنولوژی می گویند، ما کوردان هنوز در پی هویتی کوردی هستیم و می خواهیم از آن فرهنگ ایرانی که امثالهم سنگ آنرا به سینه می زنید، جایگاهی داشته باشیم و فرهنگ غالب، فرهنگ ما را استحاله ننماید. چندی پیش مقاله ای در مورد کشور کانادا خواندم که بحث آن در رابطه با از بین نرفتن گویشهای آن کشور بود، سازمان/نهادی را بنیاد نهاده بودند تا از نابودی گویشها جلوگیری نمایند و نگارنده در آن ذکر نموده بود با مردن هر شخص مسن در روستاهای آن کشور، یک گویش از میان برداشته می شود و در این راستا این نهاد را بنیاد نموده بودند که از این گونه نابودی فرهنگی مانع شوند. حال من کورد وقتی که در ایران(سیاسی) خواستار حقوق زبان مادری و فرهنگ خودم هستم و در لابلای مردمان ساده ام زبان به زبان و سینه به سینه تا کنون حفظ شده است، به تجزیه طلب محکوم می شوم!. این یک شق قضیه، شق دیگر آن این که واژه اقوام آریایی را برزبان می آورید که پارادوکس با واژه قوم در میان اعراب است و معانی استعاره ای در بین فارسان دارد، همانگونه که بسیاری از کلمات عربی در زبان فارسی به گونه ای دیگر معانی دارند و در عربی همان واژه ها معانی دیگری را دارند. در نزد شما فارسان خوش نشین، هنوز این ذهنیت وجود دارد که ما را همچون قومی/طایفه ایی میدانید. در حالی که اگر زبان کوردی را بدانید، کوردی یک زبان است و هم خانواده زبان فارسی است و گویشی/لهجه ای از فارسی نیست و تفاوتی همچون شب و روز را با هم دارند. حال بر میگردیم به این که این واژه اقوام آریایی چرا بعد از سه هزار سال توسعه نیافته است و کماکان فرهنگ حاکم آنان را در زیر پر و بال خود همچون قومی کوچک در داخل ایران در زیر پر و بال خود می گیرد و هر گونه اعتراض بدان مرگ/ بایکوت را در بر دارد!؟. برای تاجیکها و افغانها هزاران برنامه فرهنگی به نام هم زبانی و هم نژادی را برپا می کنید، ولی ما که صاحب تمامی فرهنگ آریایی هستیم، نمی توانیم از آن دم بزنیم و جواب مرگ/ بهتان تجزیه طلبیست!.
به شما عزیزان بگویم، اگر ما در کوه ها نبودیم و در برابر فرهنگ غالب اسلام نمی ایستادیم، اکنون ایرانی وجود نداشت(رجوع کنید به آیین یارسان و شیعیان ایلام و کرماشان و مناطق جنوبی عراق). به اسلامی که سنگ آنرا به سینه می زنید سلمان(روزبه) مغ را دادیم که از یاران پیغمبر بود و برای اثبات آن که وی کورد است، مرقد وی در حوالی بغداد به نام سلمان پاک است و رژیم بعث این واقعیت را از شماها بهتر درک نموده بود وعده ای از کوردان فیلی را به کنار مرقد این بزگوار کوچاند!. شهر بغداد که ایوان مدائنی را که بدان مفتخرید، نیاکان ما ساختند و به نام شما پارسان تمام شد، همیشه به گواه تاریخ سربازانی دلیری بودیم که در نبردهای تاریخی جان بر کف نهاده بودیم. رستم فرخزاد و اسواران را در برابر صفوف عظیم سپاه اسلام صف آرایی نمودیم وآرزوی فتح ایران از سوی حضرت محمد(ص) را به گل نشاندیم. در برابر عمر و فتوحاتش و فدیه ای را که از تمامی ایرانیان می گرفت و واژه موالی را بر ما نهاده بودند، فیروز ابولولو را داشتیم که کمر به قتل وی بست و تمامی عجمان( واژه ای که اعراب در زمان خود به کسانی که زبان آنان را نمیدانستند بکارمی بردند و به معنای کر ولال در ادبیات غربی می آید) رها نمودیم. بعدآً نیز از یاوران حضرت علی(ع) شدیم و فرهنگ آریایی را بدانها شناسنایدم. در زمان امام حسین(ع) بعد از شهادت این آزاده، به انتقام از وی برخاستیم و مختاری را برپا نمودیم که به خونخواهی از وی چه بر سر رژیم حاکمه امویان آورد!. در زمان عباسیان ابومسلم خراسان(تلفظ صحیح آن گوراسان است و یکی از مناطق نزدیک در استان واسط در عراق است) را داشتیم. تیره برمکیان نیز بودند که در دربار خلفای عباسی زبانزد بوده اند. حال چون که در آن زمان واژه ای به نام ملت وجود نداشت و واژه امت اسلام همانند غلطکی همه را صاف نمود و بعد از قرون وسطی در اروپا و از فرانسه این واژه پدیدار شد، ما همچنان مظلوم و بدون ملت ماندیم و شماها که فرصت آنرا داشتید، تحصیل نمایید و به فرنگستان بروید، باز غالبینی برما بیچارگان بوده/هستید. به یاد دارم در زمانی که در دوره راهنمایی درس می خواندم، از عهدنامه های ترکمانچای و گلستان و ... بحث به میان می آمد و معلم تاریخ ما که معمولاً فارس تبار بود با حالتی گریان آنرا بیان میداشت و احساسات ما بچه ها را به بازی می گرفت. حال پرسش اینجاست آن همه خیانت و تجزیه ای را که سلف شما عزیزان مرتکب شده اند، دغدغه ای نیست، ولی وقتی که من کورد از حاشیه نشینی و تو سری خوری و عدم مشارکت در سیستم و پستهای کلیدی دم می زنم و خواستار اتونومی هستم، برای شما عزیزان دغدغه تجزیه طلبی ایجاد می نماید!؟.
کیاندخت جهانی(شورش شهباز)/
چند وقتی در ادبیات کوردی(گویش جنوبی) غرق شده بودم و در این عرصه به تفحص پرداختم . هر چند این گویش مورد بی مهریهایی قرار گرفته است و بدلیل عدم کتابت نوشتاری، متدی شفائی را به خود گرفته بود. ولی در این عرصه سوخته دلانی از دیار زاگرس که قله های رفیع آن، جو و فضایی شاعرانه را خلق می نماید، از این فضا مستفیض گشته و جرأت به خود دادند و دست به قلم بردند و با الهامی برگرفته از احساساتی کوردی، ذهن و قلم را همزمان با همدیگر به کار انداختند و این گویش را که در حال نابودی بود و میرفت تا در دالانهای تاریک تاریخ جا خوش نماید و به فراموشی سپرده شود؛ مجدداً موجبات آفرینش آنرا پدید آوردند و پا به عرصه ی وجود نهاد و دوباره مانند فرزندی نو رسیده قدم به دنیای وجود نهاد. در این عرصه که میدانی نو است، از مجموعه ی شاعران، ناهیدی نیز ظهور کرد و همچون ستاره ی شبانگاهان که معمولاً در غروب آفتاب دیده می شود، تولد این فرزند الهامات و ادبیات کوردی نو رسیده را دو چندان مزین تر نمود. شعرای مختلفی را در زبانهای دیگر دیده ایم و در بین آنها زنانی بوده اند که در قالبهای شعری گرفتار و از ابراز احساسات زنانه خودداری نموده اند و جنس اشعار آنها همچون شاعران مذکر بود و بدان ذهنیت نیز شعر سروده اند، مگر یکی از آن زنان، زنده یاد" فروغ فرخزاد" بود و با تمامی شور و عاطفه ای زنانه، شعر می سرود و احساسات لطیف خود را با زبانی خارج از آن قالبها با درد و رنجی که داشت بر زبان آورد و هنوز اشعار او بر دل می نشیند و سروده های او از جنس دیگری است و ذهنیت تازه ای را به عرصه ی ادب تقدیم نمود. در گویش ما نیز، برای نخستین بار فروغزادی دیگر ظهور نمود. این ستاره ی ادب گویش ما، ناهید نامی بود که با معصومیتی مریم وارنه، شعر می گوید و برای میهن و ساقی شعر می سراید و تمامی آن اشعار در لفافه ای دوآلیستی را در بر دارد و احساسات مادرانه ی او نسبت به میهنی، که او یکی از نوادگان مادران این میهن است، بر زبان راند و در دفاتری به عنوان اشعاری برای ما زاگرسیان به رشته ی تحریر در آورد. آری ناهید مادری از خلف میتراییان است و همچون مادر زرتشت، نقش مادری از تبار زرتشیان را برعهده گرفت و از تمامی بندها و قیدها خود را رها نمود و فارغ از ذهنیت ژرنتوکراسی موجود در جامعه، دست به قلم برد و دیوار و سایه ی تابوهای موجود در جامعه ای سنتی را شکست. از اعماق دل اشعاری را سرود که مخاطب آن ساقی است و مفاهیم ساقی را در پرده هایی از ابهام قرار دارد و در تعمق بدان که این ساقی کیست و چه نقشی برای او دارد را در برخی ابیات خود، او را به مادری نسبت میدهد و در برخی ابیات شیرین خود با او هم پیک می شود و با او پیک حیات را می نوشد. حال این شاعره ی عاشق دلباخته، مدتی است مجبور به سکوت است و در فضای موجود جامعه مورد بی مهری قرار می گیرد و ارزش او را براساس پرنسیپ های مردسالاری می سنجند و او را یاغی از این اصول میدانند، طرد می نمایند و او مجبور است در گوشه ی عزلت، غریبی را بر گزیند و همچنان نقش مریم را داشته باشد و از افتراها و تهمتهای جامعه، فقط با کشیدن آهی از ته دل سکوت نماید و لیلی وارنه به زندگی خود ادامه دهد. در این عزلت که چاره ای جز قبول آن نیست با ذهنیتی روبروست که امثال او را تا قربانگاه زنده به گور کردن می برد و می خواهد آن گونه که خواهان است او را زنده نماید و آمر بر زندگی و روح و احساسات او باشد. این ذهنیت، زنی آزاد را قبول نخواهد کرد، او(مرد) معتاد و پیرو ذهنیتی است که باید او(زن) همچون برده ای و خدمتکاری بدو خدمت و همان ذهنیت را پیروی نماید که مردسالاران آن را رهبری می کنند. این ذهنیت در این عرصه نیز توانایی تقبل الهه ای را که ستاره ای در افق این ادبیات است را ندارد و با متد خود او را سنگسار می کند. بدو اجازه نخواهد داد، این ستاره بدرخشد و می خواهد در برابر او همچون کسوفی غبار آلود، پرده ای بر چهره ی این ستاره کشد و مانع از درخشش آن شود. آری بسیار زمان می خواهد تا ستارگانی ناهید مانند پا در عرصه ی ادبیات نهند و این چنین فروغ وار شعر بگویند. بالاخص در گویشی که ما داریم و زبانی که در لبه ی پرتگاه سقوط قرار گرفته و مانند جسدی بود که نفسهای آخر خود را می کشید و در حالت احتزاز مردن بود و با جرقه ای و امیدی بدنبال هویتی و فرهنگی، از بستر مرگ برخواسته است. نمی دانم چقدراین الهه گان"پانته آ" وارانه و عاشقانه باید بسوزند و جنگ مردوخ و آتنا تا چه زمانی ادامه خواهد داشت و در این عرصه ی جدید، آیا آتنای نسل ما باز شکست خواهد خورد یا این که می تواند بر مردوخیان غلبه نماید و آب زندگانی و مهر ربوده شده را از دستان آنها بدر آورد و همچنان بر مقام رفیع خود نایل آید و در پاراللی جدید با پاردایمی نو، دیالوگی نو را پدید آورد و از بهتان و افتراء مبرا گردد.