چرا کورد ناچار به تشکیل کیان و دولتی کوردیست!؟

روند سیاسی که تمامی احزاب کوردی در پیش گرفته اند، موجب آنست هر احدی که شمه ای در امور دولتداری و سیستم بروکراسی آگاهی مختصری داشته باشد را به تفکری عمیق فرو برد!. در چارچوب فکر سیاسی استراتژیک احزاب کوردی در هر چهاربخش کوردستان، گونه ای از مستعمره بودن کوردستانی که اشغال شده است، همچنان دیده می شود.  

در سرلوحه ی تمامی شعائر و تئوریک احزاب، توجهی به مراکز قدرت دولتهای مرکزی که کوردستان در اشغال آنان می باشد، وجود دارد. از اهم این توجه می توان به شعار فدرالیزم یا کنفدرالیزم در چارچوب سیستمی دمکراتیک را ذکر نمود.

آنچه تا کنون عیانست، در اقلیم کوردستان که بخشی از خاک عراق بشمار می آید، این سیستم مشکلات عدیده ای را برای کورد ایجاد و عملاً سیستم بروکراتیک و پیچیدگی بروکراسی از سوی دولت مرکزی عراق(که خود کورد خواهان آن بود)، باعث معضلات عدیده ای شده است که هر سال نشو پیچیدگی و تراکم بروکراسی در تخصیص بودجه بدین این اقلیم کوردی بیشتر از هر مشکل دیگری چهره ای ضمخت و عریان خود را نشان میدهد.

این حکومت محلی که تحت نظر دولتی مرکزی عراق است، اکنون قربانی حجم تراکم نظام بروکراسی است. عملاَ خواسته ها و تمامی قوانینی که در چارچوب قانون اساسی عراق برای این سیستم محلی تعریف شده اند، پاسخگوی خواسته ها و نیازهای یومیه ی حکومت محلی کوردستان و مردمش نیست. بسیار ساده می توان نتیجه گیری نمود که حقوق سایر استانهای تابعه ی دولت مرکزی عراق(بدلیل عرب بودن) دارای برد بیشتری از حقوق و مزایا می باشند. ساده تر اینکه مشکلات آن استانها به مراتب کمتر از حکومت محلی است که نصیب کورد شد.

از سوی دیگر مسئله ی کورد در ترکیه می باشد که هنوز اندرخم کوچه ای، زمان سپری می کند!. در قانون اساسی ترکیه نامی از کورد و سایر ملیتها برده نشده و شعار و عمل یک پرچم و یک وطن و یک ملت همچنان تمامی اذهان از اقشار مختلف جامعه تا به تک تک سلولهای دولت آنکارا را فراگرفته است و مشکل به نظر میرسد کورد به حداقل حقوق ناچیزی آنهم داشتن اتونومی سیاسی بدین زودی دست یابد. نمی توان به پروسه ی صلح و دروازه های گشایش دمکراتیک(بیشتر جنبه ی رسانه ای و کسب آراء دارد)، دلخوشی داشت و بدان بصورتی خوشبیانه نگریست!.

در غرب کوردستان(سوریه) از هرج و مرج و نبرد در بین دولت بعثی/ علوی بشار اسد و مخالفانی که مزین بنامهای مختلفی از القاعده تا به دولت اسلامی عراق و شام و...می باشند، باعث شد تا فرصتی برای کورد ایجاد و به حقوق دیرینه ی خود کمی نزدیک شود. اما سیستم کانتونی اعلام شده در این بخش از کوردستان، دارای معایبی است. این معایب و نواقص در حال حاضر با توجه به شرایط نابسامان و جنگ داخلی سوریه، ظاهر نخواهند شد. در آینده اگر همچنان که هست این سیستم کوردی در سوریه به بقاء خود ادامه دهد، چه دولتی علوی یا مخالفان بر سر کار باشند و بعنوان دولتی مرکزی در دمشق به دولتداری بپردازند و بر سرکار آیند، مشکلات سیستم بروکراتیک و مناقشات در بین این کانتونهای کوردی و دولت مرکزی، به مراتب سخت تر از حکومت محلی کوردستان در عراق خواهد بود. باید انتظار کشید و در خوشبیانه ترین حالت و احتمال قریب به یقین ماندگاری این کانتونها در آینده، به مشکلات و معضلات این کانتونها پرداخت.

شرق کوردستان یا همان بخشی که تحت سیطره ی سیستم ایران است، احزاب شعاری در چارچوب فدرال را در آرگومنت خود دارند. بدون توجه به سیاستهای حاکمیت دولت مرکزی ایران و نظام دینی آن که رویکردی جهان شمول دارد، عملاً نمونه ی فدرال یا کنفدرالی تجویز شده برای ایران و کوردستان با موانعی جدی روبروست.

اگر از تمامی بهتانهای ذهنیت مرکزگرای خود سیستم و مخالفان آن گذار نمود و بتوان به کیانی سیاسی کوردی رسید، در صحنه ی عمل؛ پراکتیزه کردن چنین سیستمی و داشتن مناطقی خودمختار یا اتونومی برای کوردستان در قالب دو سیستم مذکور، نظام پیچیده ای از بروکراسی را بوجود خواهد آورد که سیستم مرکزی دولت ایران، بسیار خبره تر از دولت سوریه و عراق و ترکیه به حجیم کردن آن دامن خواهد زد. غایت اینکه در بهترین حالت ممکن این سیستم خودمدیریتی یا اتونومی محلی کوردی در کمترین زمان ممکن دچار بن بستهائی خواهد شد که نتیجه ی آن در عصرکنونی دنیای سیاست، مشابه با جمهوری مهاباد خواهد. البته اینبار دیگر نیازی به ارسال ارتش نیست و بدون نیاز شلیک یک فشنگ، خود مردم کورد به ستوه آمده و علیه این حکومت محلی خواهند شورید و کمر به انقراض آن خواهند بست.

مدتیست در افکار عمومی و اتمسفر سیاسی کوردی و تا حدودی خاورمیانه، مبحث کنگره ملی کورد وجود دارد. این مبحث و اجرای آن بدلایلی در حاله ای از ابهام پیچیده شد و تقریباً اجرای این کنگره ی ملی کوردی بعید به نظر میرسد!. داشتن تفکرات چپ و راست و دخالت و دست داشتن دولتهائی که مسئله ی کورد در چارچوب جغرافیای سیاسی آنان می باشد، باعث می شود تا سیستمی بروکراتیک قطور در تبادلات دیپلماتیک داخلی در بین احزاب ایجاد گردد که نشأت گرفته از همان ذهنیت مسموم سیستم بروکراسی حجیم و فرسایشی دولتهای مرکزی است که کورد بخشی از آنان می باشد.

اگر توجهی دقیق به جهان مدرن امروزی شود در بیشتر کشورهائی پیشرفته، سیستمی بروکراسی بسیار روان و سیال وجود دارد که در عمل این نظام در جهت هرچه سریعتر خدمات رسانی به شهروندان و تک تک افراد جامعه ای که دولتی پیشرفته بر آن حکمرانی می کند، بکار گرفته می شود. ائتلاف وقت و انرژی در این کشورها بسیار کم و سطح بازدهی وعملکرد در هر جنبه ای از سیاسی تا به اجتماعی و... در سطحی غیرقابل باور است(هرچند این دولتهای پیشرفته، برخی مواقع برای ایجاد کنترل جامعه، دست به شگرد بحرانسازی میزنند تا بتوانند با مداخله ای، حاکمیت و کنترل بیشتری بر جامعه را بدست آورند).

بحث بر سر دموکراسیزاسیون و ... سایر تفکرات سیاسی نیست. بحث بر سر اینست که با هر تفکری و ایده ای در جهت هدایت جامعه ای چه بعنوان مبارزه و چه بعنوان دولتداری، سیستمی بروکراسی کم حجم را خلق نمود. سیستم دولتداری بر هر ایده ای، فقط چهره ی افراد و نوع حاکمیت را تغییر میدهد. ولی تأثیر چندانی بر سیستم بروکراتیک ندارد و بالعکس تجربه نشان میدهد در کشورهائی که انقلاب یا کودتائی رخ میدهد، حجم این نظم غول آسا بیشتر می شود. دلیل عمده ی آن نیز عدم داشتن تجربه دولتداری و تکیه بر تعهد وعدم موجودیت یا از میان برداشتن شخصیتهای تکنوکرات است.

بر این باورم برای مهار اختلاس و فساد اداری که در خاورمیانه بیداد می کند که دلیل عمده ی آن حجم سنگین سیستم بروکراتیک در نظام دولتهای این منطقه می باشد، اگر احزاب کوردی بخواهند بدان معضلات بروکراسی دچار نشوند و ائتلافی در زمان و انرژی بوجود نیاورند و خود را خادم تک تک مردم کورد بدانند؛ التزامی بایسته برای آنان در پیش خواهد بود تا با افق و برنامه ای برای رسیدن به دولتی کوردی مدرن، از چنین موانعی گذار و به کشوری باز و مدرن اندیشیده و لااقل عزم و اراده ای ملی کوردی را در پیش گیرند تا در بخشی از کوردستان، دولتی کوردی شکل گیرد.