ئنتیقامیگ سیاسی ک باجێ‌ مەردم دەنەو

شۆڕش شاواز : هەر ئەو جوورە ک زانیم شەڕ گەورای ناوەین دو زووردار خوەرهەڵات ناوڕاس(ئیران و عیراق) هەشت ساڵ وە دی هات و بایس خەراۊ فرەی بۊ و دۊدیشێ‌ وە تەمامی چێیە چەو مەردم بەدبەخت ئەی دو وڵاتە، ئەرا ئاشکار کردن بەشێ‌ لەی مەرارەت و مەینەتە ک وە سەبەب نەزانی سیاسەتکەرەیل و ئینتقامێگ ک سیاسەتکەرەیل ئیران دۊای شەڕ،   

ک کیشا وە ئاشتی، لە مەردم عیراق گرتن، ئشارەی کەیم و تۊەنیم بۊشیمن بەش نەوەتیای لە بازیەیل سیاسیە ک ئەو زەمانە هاتیەسە مەیدان سیاسی و یاریی بۊە ک لە ئەنجامی مەردم جەمگای(کوومەڵگای) عیراق هیمان هانە ژێر تاوانی و تاوانی دەنەو !؟. پیشت قەبوول کردن مادەی 598 لە تەرەف هەر دو دەوڵەت ئیران و عیراق، رەوشی نیمە و ناتەمام نە شەڕ و نە ئاشتی وە دی هات. لە ئەو سەردەمە سەدام ک خوەی وە(سەردارقادسیە) زانی ژێر وە ژێرەو وەل دەوڵەتوەدەسەیل ئیرانا نیشتن و ئەرا پڕکردن جی ئەو هەمگە خەسارەتە ک وە هەر دو لا ڕەسۊ، پیلانێگ تازە کیشان. ئەی پیلانە ئەگەر کەمی زیرەکی لە تەرەف لایان عیراقیە و بۊاتا نەبایەس قەبووڵی بکردان وەلی ئەو جوورە ک تاریخ گەوای دەید دیکتاتۆرەیل لەبە مەسن و سەرخوەش لە زوور خوەیان، هەمیشە خەتایلێ‌ کەن ک مناڵی وە مناڵی خوەیەو نیەکەیدەی و وەختی نووڕیدە پی لە لای خوەد ئۊشی چەنێگ ناشی بۊنە وانەگ ئەی کارە کردنە!. عیراق و ئیران لەو سەردەمە هەرچێ‌ داشتن و نەیاشتن کردنەی خەرج شەڕ وەل یەکا و دانەی وە چەک و تەقەمەنی و ڕشاننەی بان سەر مەردم، خوەزەو وە یەیشەو بمینیاتان!. ئمجا دەس کردنە قەرز و قۊلە کردن و چێن وام سەنن، چ لە دەوڵەتەیل ترەک و چ لە سنوق پۊل جەهانی(IMF) و دانەی چەک و تەقەمەنی!. لە وەخت شەڕەگەی عیراق و ئیران چۊن بازێگ لەی دەوڵەتەیل عەرەبیە، چ ئاشکار و چ وە دزی، کوومەک وە عیراق کردن؛ یە خوەی کینەی بۊ ئەرا ئیران و چۊن ئەو وەختە ئیران دەسێ‌ وە پێیان نەڕەسی ئەرا وەخت خوەی هیشتۊگەی و مق بڕدۊدەو دڵ ئەرایان. ئەی وەختیشە و فورسەتە سەدام خوەی دو دەسی پێشکەشی کردە ئیران و دەسڵاتوەدەسەیل ئیرانیش لەی وەختە سوود خوەیان وەرگرتن. ئمجا ئەی وەختە و فورسەتە چەۊ؟ دۊای ئاشتی ناوەین ئیران و عیراق پەیمانەیل تازەی ناوەین ئیران و عیراق بەسیا؛ ناو ئەو پەیمانەیلە ک هیمان وە ئاشتی تەمام نەڕەسۊن ئاڵشت وئووڵشت کردن نەیارەیل(دوژمن) یەکتر بۊ!. دەوڵەت ئەو وەخت عیراقە (موجاهدین خەلق) ک نەیار ئیران بۊن وە قەوڵ و قەرار پیشتیوانی گووڵیان دا و کلیان کرد وەرەو ناو ئیران ک تا نزیکەیل کرماشان چێن و لەورە کەفتنە چەنبەر(محاصرە) ئیران و گورز نابوودی ئیران دا لە لێیان ک هیمان ئەو ڕەنگ راس نیەنیشن و لەی لایشەو ئیران سوپای بەدر نارد ئەرا ناو عیراق و سەدامیش فریو یە خوارد ک تەمامیان کەید، سەدامیش نوایان واز کرد ک تا نزیکەیل دیالە(بعقوبە) هاتن و لەورە فرە لێیان کوشت وەلی داۊ(کووتایی) وە نەیارەیل خوەی ناورد و لە ئەی زووران سیاسیە هەم هەردو دەس ئیران ئەو بان بۊ. ئەرا؟ چۊن: سەدام یە نەخوەنسۊ ک ئەی نەیارەیلیە وەل دەوڵەتدارەیل ئیرانا، هاوبەشی ئایدیۆلۆژی مەزەۊ درێرن!. دۊم گام لە باوەت وازکردن ڕی "کەربەلا و نەجەف" ئەرا زیارەت کردن ئیمامەیل شیعە مەزەو بۊ ک لە چەن لاوەو ئەرا عیراق و دەوڵەت بەعس بار دارایی و بازرگانی خاسێگ داشت هەرچەن ئەی تەوافق لە سەر رێ‌ کەربەلا کەفتەو پێشت شەڕ کوەیت وەلی ئەوگ ئەساسە نیشتن ئەی دو دوژمن وە دووس بۊ و پیلانەیل ناوبەینیان شەرتە و ئەی گامەیلە کاری کرد تا دەوڵەت عیراق وە ئیران نزیکەو بوودن و جی باوەڕی(متمانە) ئەرا بەعسیەیل دروس بۊ تا وە دەوڵەت ئیران فرە وازتر و وە قووەترە باوەڕ بکەن. ئمجا گام ترەک وەل ئیران ئەڵگرتن، ک تۊەنیم بۊشیم ئیران وە زیرەکیەو تواس وە ئارەزوو خوەی بڕەسید. ئینگە وەخت یە هات ک لەی بازی تازە وە دەس بەعسیەیل و سەدام لە دو باڵەو ئینتقام خوەی بگرێد. ئەوەگ وە سەر دەوڵەت بەعس و سەدام هاورد یە بۊ ک وە دەلیل هاوکاری کردن دەوڵەت کۊت وەل سەداما و لە لای تریشەو داشتن کیشە(مشاکل) وەل دەوڵەت کوەیتا لە سەر دۊرگە(جزیرە) لە دۊرگەی فارس و ناوەینەیل سنوور ئاۊ ئیران و کوەیت، ئمجا فورسەت هەڵکەفت تا ئیران وە دەس دەوڵەتی عەربیەو (عیراق) ئەرا ئینتقام گرتن خوەی لە کوەیت ئیستفادە بکەیگن وە قەوڵ خوەمان:(دار بایەت لە خوەی ماوش بەیدن) وە ماوش لە سەدام خاسترەک نەکەفتە دەسیان و ئەی ماوشە وە قەوڵ و قەرار یەگ هەردو دەوڵەت ئیران و عیراق بوونە خاون خوەرهەڵات ناوڕاس و دروشم(شعار) هەردو دەوڵەتیش نابوودی ئسرائیل بۊ و دەوڵەتەیل ترەک عەرەبیش کەژدار و بیمار وەل ئسرائیلا تا کەن و نیەتۊەنن چارەی مەردم فیلستین بکەن، وە ئەی قەوڵ و قەرارەو ئیران تۊەنس سابوون بخەیدە ژێر پای سەدام!. ئمجا سەدامیش وەختێ‌ دی ئەی جوور پشتیوانی دێرێد، دی ئەو ڕاو نەوساو وە ئەرا چارەکردن کیشەیل ناو وڵات و بی دەنگ کردن جەم(کوومەڵەی) نارازیەیل لە عیراق، وە تەمام قووەتەو پەلامار کوەیت دا و کوەیت گرت. وەختی سەدام کوەیت گرت دەنگ تەمام دەوڵەتەیل دونیا درات وە لە گیشتی موهیمتر یە بۊ ک هساو نەکردۊن ئەمریکا هاوپەیمان ستراتیژیک وەل کوەیتا بۊ و لە شوون فورسەتی بۊ تا بۊن خوەی لە دۊرگەی فارس پر ڕەنگترەو بکەیدن و ئەی حەرەکەتە بایس بۊ ئەی دەسپیچگە بکەفیدە دەس ئەمریکا. ئەمریکای ک وەخت خوەی هاوپەیمان سەدام بۊ، دی ئەو پەیمانەیلە وە دەرد نیەخوەید و ئەی دەس پەروەردەیە ک خوەی مختێ‌(ئەدب) دایە پا لە وەڕ خوەی دریژترەک کردیە و زەنگ خەتەر ئەرای زریا و حس وە خەتەرەگە کرد و دەس کردە دەخالەت کردن و دەس هاورد ناو ئەی ماملە. لە لای تریشەو چۊن قەرزدار دەوڵەتەیل دۊرگەگە بۊ وەخت وە هات ک هەم جی پای خوەی لە دۊرگەگە قایمەو بکەید و هەم لەی ئاو لیخنە ماسی بگرید و هەم قەرزەیل خوەی پاکەو بکەید هەمیش وەل هاتن لەشکر(جەیش)ە دی خەرج و باجیان بکەفیدە مل دەوڵەتەیل دۊرگە وەی کارە خوەی بایس بۊ ئەمریکا وە پک پەتی بایدەو ناو دۊرگە(کوور لە خودا چە تواس دو چەو ئازا). هەر چەن ئیران ئەرا ئینتقام خوەی ئەی کارە کرد وەلی نە ئیران و نە سەدام لە بان هاتن ئمریکا هەساو خاس نەکردۊن یا شایەت دەس وەل ئەمریکا داشتن ک لەیوا بکەن تا ئەمریکایش بارنەو ناو باس و یا دەسڵاتدارەیل ئەو وەختەی ئیران وە دەلیل هاوپەیمانی سەدام وەل ئەمریکایا ئەی چیشتە نەخوەنسۊن و سەدامیش وەی هاوپەیمانی وەل ئەمریکای ناز کردیە و ئەی ئەگەر (ئیحتمال)ە فرە نزیکە وە ڕاسی چۊن هەتا وەختیگ سەدام بردن دار(سیدارە) بەن وەت:"بایەت ئیشتبای(غەڵەتی)بۊد بچن ئەمریکییەل ئەرام بچڕن"؟!. سەدام وەختی ئەی کارە کرد دی(پەچیە چەلە)، هاوپەیمانێ‌ ک ئیران بۊ و خسۊدەی ناو ئەی جوورە مەرارەتێ‌ و شەڕێ‌، ئەو جوواو نات لە بانێ‌ و پای خوەی کیشاوەو. ئمجا دەس کردە مووشەک(ساڕووخ) خسن ئەرا ئسرائیل وەلی هەم فایدەی نەیاشت و ئیران هە بیدەنگۊ!. سەدام ئەو وەختە سەرێ‌ دا لە ئەڵهەیەو ئەوسا زانس ک ئیران چۊن شیرێ‌ کردیە تا ئینتقام خوەی لە کوەیت بسنیگ وەلی دی دێر بۊ و کار لە کارترازیاۊ!. ئەمریکا وە تەمام قووەتەو کوتا سەر لەشکر عیراق و لە کوەیت دەری کرد. ئمجا عیراق ک لە ئەمان نەۊ و تەمامی داک و دار و چێشتەیل ئەرتشێ‌ کەفتە خەتەر؛ تەیارەیل و کەشتیەل خوەی وەرەو ئیران ڕانی، ئیرانیش تەیارەخانەیل خوەی و ئسکڵەیل دەریایی خوەی وە رۊ تەیارەیل و کەشتیەیل شەڕ عیراق واز کرد تا بنیشنەو. ئمجا وەختیگ نیشتنەو تەمامیان گرت و لە جی غەرامەی شەڕناوەین خوەی و عیراق بردەی!. یەیش چوو ئاخر بۊ ک دا لە سەدام، و ئیران وە یەی تیر دا لە دونیشان هەم کوەیت کوتا و هەم سەدام و دار دەسەی بەعس ناگە بیڵ و دونیا کردە دژمنیان و جقەی(جەرەقەی) نابودییان ڕووشن کرد. یە سیاسەتی بۊە ک ئیران و سەدام پیادەی کردن و ئیران کەم تا فرە وە مەرام خوەی رەسی و سەدام ک خوەی وە سەردار قادسیە ناو ناۊ تا پووق مل چێیەو ناو ئەی وازیە و ئەی غەڵەتی سەدام کرد بایس بۊ تاوان مەردم جەمگای عیراق بەنەو، هیمانیش مەردم عیراق چوو ئەی نەزانمکاری ئەی غەڵەتە خوەن و هیمانیش وەردەوامە...