هووزه‌یل کوردی له‌ خۆراسان

ئا.ت: شۆڕش شاواز

فره‌ هووز و ئه‌شیره‌ی کورد هه‌ن ک هانه‌و ده‌یشت له‌ جوگرافیای ک ئینگه‌ ناوێ کوردسانه‌ و هه‌تا له‌ نزیکی زنجیره‌ چیای زاگرووسیش نین  

وه‌ی مانا برێگ تره‌ک له‌ ملله‌ت کورد هه‌ن ک هان ئه‌و ده‌یشت له‌ی جوگرافیا و پێکهاتنه‌ له‌ هووزه‌یلگه‌ ک به‌شێگن له‌ کورد و ئینگه‌ باس ئیمه‌ له‌ سه‌ر برێگ له‌ وانه‌سه‌ هان له‌ ناوچه‌ی وه‌ ناو خۆراسان ک ها له‌ ڕووژهه‌ڵات باکوور ئیران.

 له‌ باکوور خۆراسان ته‌مامی ئه‌ی هووزه‌یله‌ کوردن و وه‌ زاراوه‌ی کرمانجی ژوێه‌ر قسیه‌ که‌ن و سوننی مه‌زه‌ون. گه‌وار هووز زافه‌رانلو یا(زه‌عفه‌رانلو چه‌میشگه‌زه‌ک) له‌ سێ به‌شێ دوبه‌شێ گێشتێ ئه‌ی ناوچه له‌ ئیران و له‌ تورکه‌مه‌نسانیش گرتیه‌سه‌و وه‌ر. عه‌مه‌رلو(هووزێگ فره‌ گه‌ورایه‌)، ئه‌میرانن به‌کران(بیچران)، چڤان(باچیان)، باده‌لان(به‌هادوڕان)، بادیڤان(یا بریکان هه‌ به‌هاروه‌ندی کوێنه‌ن، له‌ مه‌زه‌و یارسانیین و له‌کیش قسیه‌ که‌ن)، بۆره‌که‌یی(به‌شێگن له‌ بۆره‌گه‌ییه‌یل کوردسان ڕووژهه‌ڵات، سوننی مه‌زه‌ون وه‌ کرمانجی باشوور قسیه‌ که‌ن، گاولیان(هووزێگ گه‌وران)، هێزۆلان(ئیزۆلی، هازوان(هه‌مزاکان، به‌شێگن له‌ هاچهبان/ هاچهبانی کوێنه‌ن)، هه‌ڤادان(هیه‌زیدین و وه‌ کرمانجی باکوور قسیه‌ که‌ن)، ئیزان، جه‌لالی، کایکان، کۆوا،(کوڤانلو، کوڤانیانلو، کۆوه‌ند)، کووفبان(کوفبانیلکو، کوهانیکلو)، میلان(میللی)، موژداکان، پادڤوڵان)، پاهه‌له‌وان(فه‌یلین)، پالۆکان، قه‌ره‌چورلو(قه‌ره‌چول)، قاره‌مان(قه‌هره‌مانلو)، قاچکان، ڕه‌شوان(ڕه‌شه‌وه‌ند) روتاکان، شاران، شایخکانشاملو، بیجرانلو)، سیلسه‌پۆران، سیواکان(یا سیوه‌رک،عه‌له‌وێ مه‌زه‌ون و وه‌ دیلیمی قسیه‌ که‌ن)، سۆفیانت تۆپکان(فه‌ره‌ گه‌ورایه‌)، وێران، زه‌یدان،  گه‌ورا هووز شادلو(شه‌داد)، گێشت سویکه‌یل باشوور ڕووژئاوای هه‌رێم خۆراسان گرتنه‌سه‌ وه‌ر، ئالان، بوغان، دیرقان، گاریوان،  گوردان، ئینران، جابان،(یا جاپا شایه‌د په‌یوه‌ندی وه‌ جاف گه‌وار هووز کوردی داشتوود)، جویان، کاغان، میتران، قیلیچانن قراباشلو، قوپران(کوپران) ئه‌ی هووزه‌یلیشه‌ هویچ گه‌ورا به‌شێگ له‌ گه‌وار هووزه‌یل کورد نه‌ێرن: له‌ک(له‌ ئه‌بیوه‌رده‌وه‌ تا چه‌هچه‌هه‌ گرتنه‌سه‌ وه‌ر، یارسانیین و وه‌ له‌کی قسیه‌ که‌ن)، قه‌ره‌چورلو(له‌ چه‌ن به‌شێگ باکوور ڕووژئاوای وڵاته‌گه‌ و برێگیش به‌شێ بویچگتر له‌ ڕووژئاوا ژیان که‌ن)، زه‌ند(هه‌م هانه‌ له‌ ئه‌بیوه‌رد و تا چه‌هچه‌هه‌ وه‌ل هووزه‌یل ترا بڵاوه‌و بوین، یارسانیین و وه‌ له‌کی قسیه‌ که‌ن). کوێه‌سان – ناوچه‌ی بیرجه‌ند، بۆهلوولی(هه‌ له‌ شاری قائمییه‌و تا ته‌یبات ژیان که‌ن و یارسانیین و وه‌ له‌کیش قسیه‌ که‌ن. تۆمقانلو(هان له‌ کاشمه‌ر و به‌کران کوێه‌یل باشوور بیرجه‌ند)، سوننی مه‌زه‌ون و وه‌ کرمانجیش قسیه‌ که‌ن.

سه‌رچاوه‌: کوردستان و کورد له‌ روانگه‌ی نه‌خشاوانییه‌و، وریا ره‌حمانی