شۆڕش شاواز: له وڵات پڕ له گوڵ و سووسهن و سمبوڵ شاکه و مهسۊر، ههر ئهو جوورهگ ک ههر دوگیان، دڵبهر و دڵدار یهکترهک بۊن، له نوو دڵداریگ تازه هاته دى.
ئهى دڵداره ک هسارهى بوى له ئاسمان ئهدهبیات و دهنگ و چڕین، نمازى و راز و نیازى ئههوورایى زینگهو کرد. ئهى نهرم وهڕه ک ئهورادى ئههوورایى وه سووز دڵهو ئهرا دڵبهریگ چڕیا و وههار جوانى و جایڵى وه پاى نریاو ئهنجامیشى نهڕهسین وه کامى بوى لهى دڵبهره!.
شاعر ئۊشى: باوگ ئیشق بسزیهید، ماڵ وێرانم کرد.
ئیجاره له هاوارى شاکه و مهسۊر هسارهى ترهک ههڵات. ئهى ههساره ک قوڵهى ئیشقى له سهر دووس داشتن ژنێگ ، ک شیت و دڵ باختهى بوى، له ئیشقى(مهجازى) سهر ئهڵگرت تا ڕهسیه ئیشقى ڕاسگانى(ههقیقى).
له کزهى دڵ ئهى دڵداره، ک وهرهو دهنگى له ناخ دڵهو چێ، بۊه دهنگى ئاسمانى و بۊه هوورهى ئههوورایى.
ئهرى دڵدار هوورهچڕ ئیمه ک شهیدا و دڵدار(فانووس) ناۊگ بوى، فانگه بۊه چهمهت گڕ، تیهریکهیل ئهى شهیدایى و دڵداریه.
فانووس بۊه ڕى رووشنکهر چراى دڵیگ، له کزهکز هوورهى ئههوورایى یاسم و پهیا بۊن هونهرمهندى تازه لهى هاواریه. ئهى هوورهچڕه ک ئیسه ها له دڵ خاک، ئیشقێ بۊه ئهفسانهى، وێنهى ئهفسانهى شیرین و فهرهاد. وهلى ئهى گهورا ئاشێقه ههر چهن ئهفسانهى وهپا کرد ک ڕاسوى، وهلى بۊه کهسیگ ک کڵاو لهچگ تازهى بهسیه سهر ئهدبیات و دهنگ و کزهى هووره و ناو خوهى له ناو دهفتهر دڵ ئههووراییهیل نۊسا تا دونیا ههس. یاسم بۊه روحانى ترهک له دین ئههوورا، ستایشى تازه نسار میتراى له نوو وه دى هاتگى کرد.
میتراى سهردم یاسم نه له "ئاناهیتا" بهڵکوو له "کهلان" بوى. پهرهستگایگ تازه واز بوى، ئهى پهرهستگا بۊه پهرهستگاى ک یهى خوداژن (ئیلاهه) داشت، تهنیا یهى کهس تۊهنس بهى له دهرى و بچووده ناوێ و ئهرا ئلاههگهى وه نهرم شینیگ پاوهموورى، دهنگ وانگ و زارى ئههوورایى باریده بان و، وه باڵاى ناسکى بێشهرم و شکۆ بچڕیدو، ئهراى له دڵ تهنگییهیل خوهى بۊشید و بکهیدهى سانیگ ک تاقهت لارهو لچگهیل و قوڕتنگهیل دهوروهرى داشتووگ و چۊن مهریم وه بێ دهنگى خوهى تهماشاى بکهید و ئاخ ئهو دڵ بوهید.
بهڵهى ئیگه بایهد باریمه هۊر خوهمان یاسم و نهرمهکزهیل قهشهنگى، وهختى ئهرا میلکان وهجێ مهنێ شاکه و مهسۊر وانگ وهیلهوهرى لهى هاواریه ئهڵاورد. نهبایهد له کزهى جلهوشاهى، سهرکۊهى چڕ و شووان چڕ ک یاسم له مهقامیگ "باربۆدى" چڕیه، بیلیمان ڵیڵه بگردیدان و له ناو بچن و له هاوش تاریخ بوونه خوڵهکوو!؟.
یاسم ئیمه ههم دڵداروى و ههم خوهى باربۆدى بوى ئهرا ناڵهى دڵ ئاشێق خوهى و یارانى. یاسم له باوان شاکه و مهسۊر له زاگهى خوهى، غهریبى چڕیگ کرد ک چریکهى ئهى چڕینه، تا گووش ئههوورا چێ و دڵ ئههوورا هاورده تهکان له بێ کهسى یاسم، ک چوى خوهى له سهرزهوى تهنیاس!.
له وهخت جلهوشاهى چڕین، ناڵهى له وهردهم یاریگ بوى ک میتراى ئهقل و هۊر فهرههنگى کوێهنهى هاوردهو هۊر، ک وه شکهتى فرهیگ له ملهیل تێژ تاریخ هاتۊهو بان تا ئهرا میترایهیل دهنگ دهر بکهید.
سهرکوێهى چڕد ئاوازى بوى ک له کوێه بانکووڵ و بهرزى مانێشت وهرهو خوهرتاو پهرهستگاى دڵدار ئهرا ژنهفتن دهنگدو ناڵهى دۊرى بوى ک وه تهماشاى له سهرکوێهو، تهنیا تۊهنس بهناى پهرهستگاگهى بۊنى!.
شووان چڕد وانگى له ناڵهیگ مووسایى بوى ک له کوێهى شهڕهزۊل له جاڵى کوێهى تووڕ، خوهى چوى شووانێگ نیشاندا تا خوهى بشاریدهو تا کهس نهناسێگهى و له وهخت خوهى، بێ کرچه وه دڵدار بڕهسیگ یا بهڵکم دڵبهر له دهنگى ئهو دهیشت بایگ و له کونهى ئاوى ک وه دهس خوهى گونجاسهى جامێ ئاو بهیده پید؛ تا شهکهتى ئهو ههمگه ڕهنج و مهینهته له گیانى دهر چوود.
دهس له گووش نان یاسم له وهخت دودانگى چڕین و هێجران و قهتارى، ئهو هۊرخسن خۊنهیل ڕشیاى و دهنگ ناڵهى ههزاران ساڵهى میتراییهیل و ئههوراییهیل و مێهر پهرهسهیلى بوى ک وه تاوان دڵدارى، چوى مهنسور(حهلڵاج) سهر وه دار سپاردن!.
سوارانهى یاسم دهنگ سوارهیل بوى ک له دووڵهیل تاریخ وه نقه نق هاتۊنه بان و داشتن وچانهو خواردن تا تاریخى تازه بنۊسن.
ههى لاوهگهت، لاوهى لاو دڵبهریگ بوى ک ئهرا دڵدارهگهى، سهر ئهوبان سان سهرد ناۊگ و له ژێر زوور و جهور زهمانه ناڵهى تا فهلهک چێ و ناوزیگ خوهى گرتۊگه مێشت تا کهس ژان دڵێ نهزانى؟.
یاسم ئینگه هایده دڵ خاک و ئهو قوڕگ نازارده ک ئهى ههمگه بهیهتهیل و پاوهچهیل قهشهنگه ک وه زووانى ئهورادى و دهنگى ئههوورایى هاوردیدهیهو بان، له ناو قهوریگید ک بایهد بووده قووڵهى دڵ ههزاران دڵبهر ک چوى شیرین له بان قهور فهرهاد وه تیغ دڵدارى خوهى کوشت، ئهوانیش خوهیان بکوشن.
یاسم دهنگد زلهیگه له تاریخ قهومى ک ئینگه شانازیى بایهسه یه بووت، ک یاسمهیل نهیشتنه، فهرههنگ نازاریان له ناو بچوود و فانووسهیلێ بکوشیهیدهو.
یاسم شایهد تو وه کام نهڕهسید وهلى دهنگ نازارد کامدا وه ههزارن شاسهنم ک وهل دڵدارهیل خوهیانا، بکهفنهو شووندو فهرههنگى زینگهو بکهن.
شاسهنهمهیلى ک له باوان جێ نهیرن و ئهرا ئهڵپهڕگهى له وهر دڵدارهیل خوهیان باڵهو گرن و چن وهرهو شهم و چۊن پهپوولهى(پهروانهى) ئاگر گرن و سووزیهن. یاسم تو... وه تاریخ... وه... وه!؟
وه یاى و خاتر زنهیاى یاسم یاسمى