هویت و دموکراسی

مقالات و موضوعات خودم

هویت و دموکراسی

مقالات و موضوعات خودم

نییه‌زانم چه‌ بنویسم ئه‌راد ئازادى!؟


شۆرِش شاواز: ماوه‌یگه‌ منیش چوین قه‌ڵاێگ تواس رِى کردن که‌و یاێ بگرى، ده‌س بردمه‌سه‌و قه‌ڵه‌م و نویسم!. هه‌ر چه‌ن یه‌کى له‌ دوسه‌یل وه‌ته‌ پیم: دى که‌ى تواید بویده‌ ژۆرِنالیست؟ هه‌ر چه‌ن ئه‌ى قسیه‌یه‌ که‌م تا فره‌ رِاسوى و من خوه‌میش تا ئینگه‌ چوى رِووژنامه‌وانێگ وه‌ هساو ناوردمه‌و وه‌ێ جووریشه‌ له‌ بان خوه‌م هساوێگ واز نه‌کردمه‌(شوکر وه‌ هه‌ر چێ ئویشن)، مه‌مه‌ره‌گه‌یشى یه‌سه‌ چوین نیتویه‌نم ئه‌رک یه‌ێ رِووژنامه‌وان دروس وه‌ ته‌مامى وه‌ جێ بارم!. چوین ژۆرِنالیست یه‌ێ په‌رنسیپه‌یلى دێرێد ک بایه‌ته‌ وه‌ جێیان بارێد. له‌ وانه‌یشه‌ تویه‌نم، یانه‌ لێیان بارمه‌ زووان: له‌ سه‌ر گێشتیانه‌و ئازادى قه‌ڵه‌مه‌گیه‌و هویریه‌، ک بایه‌ته‌ وه‌ هه‌ر جوورێگ  بویه‌، بێ ئه‌وه‌گ ترسێ داشتووگ گیان بخه‌ویده‌و نواى قه‌ڵه‌مو هویر و باوه‌رِیى. کار رِووژنامه‌وانى، چوین رِساڵه‌تێگ په‌یغه‌مبه‌رانه‌س و بایه‌ته‌ هه‌ چوین وه‌یشه‌ ئه‌رک خوه‌ى وه‌ جێ بارێد. ئه‌را له‌یوا ئویشم؟

  زانیم ک په‌یغمبه‌ران له‌ سه‌ر هویر و باوه‌ر خوه‌یان، چ زامه‌ت و مه‌ینه‌ته‌یلى کیشان تا رِه‌سینه‌، ئه‌و چێشته‌گه‌ ناوى رِاسى و هه‌قیه‌قت بوى، له‌ لایانو ئه‌را رِه‌سین وه‌ پێ چه‌ کردن تا وه‌ ده‌سێ هاوردن و خسنه‌ى خزمه‌ت خهڵک!. ئینگه‌ من جوى یه‌ێ مویرژێگ له‌ى دونیا که‌فتیسه‌ ناو دریاى بێکرانێگ وه‌ناو زانین و علم ک هه‌ بنێ نییه‌تیه‌ید، چوین تویه‌نم هاوماڵى وه‌ل په‌یغه‌مبه‌ره‌یلا بکه‌مو خوه‌م وه‌لیانا بکه‌مه‌ یه‌کێگ و هاوشان بوم وه‌لیانا، کوفره‌(اعوذبالله)!؟. له‌ خوه‌رهه‌ڵات ناورِاس قه‌ڵه‌م و هویر فره‌ وه‌خته‌ مردیه‌و هویچ قه‌یمه‌تێگ نه‌ێرێد و نه‌تیه‌رزێد.ئه‌وه‌گ دونیه‌ید یه‌سه‌، وه‌ره‌و هه‌ر بالێگ تواید بنوورِیدن قه‌یه‌خیه‌ و بایه‌ته‌ یا چه‌و ئه‌قڵد بوه‌سید یا ئه‌گه‌ر بتواید بنوورِیده‌ پێیان چوینه‌ وه‌ شه‌مشێر فناتیک و دۆگماى خوه‌یان، میل داخ کیشنه‌ چه‌ویل ئه‌قڵدا تا له‌ بلیاق ده‌رێ بکه‌نه‌و کوورد بکه‌ن. ئه‌وه‌گ دوینیه‌ید یه‌سه‌: ئه‌ى مهڵوه‌نده‌ ک هه‌ر ئه‌و جووره‌گ پووس هه‌ڵاجه‌یل که‌نین، ئه‌گه‌ر ده‌نگ بکه‌ید و فزه‌ى هویرد بایده‌و بان و سوود خوه‌یان له‌ ناوى نه‌ود، وه‌ مۆدیلێگ تازه‌تر له‌ ئه‌وسا، پووسد که‌نن. ئێره‌ مهڵوه‌ند کووشتن هویر و باوه‌رِه‌، ئه‌را ئازادى هه‌زاران مانا تراشیاس ک یه‌کى له‌ لێیان ماناى هه‌قیقى و رِاسى و تام ئازادى نه‌رێد و نیه‌ید.

هه‌ر که‌س ئه‌را خوه‌ى چوارچووێگ ئه‌را ئازادى نایه‌(ده‌سڵاتداره‌یل) وه‌ ئه‌گه‌ر زووانم ڵال پا له‌و هێلگ ئه‌راد دیار کردنه‌ بنه‌یده‌و ده‌یشت، هساود ها وه‌ل کرامه‌الکاتبینا. هه‌زاران هێل قرمز و سویه‌ر پر له‌ مویشکه‌ى ئاگر گرِه‌که‌ر نریاس ئه‌را وه‌گ باڵ هویر و ئه‌قڵد وه‌ پێ کواو بکه‌ن و بسزنن، هه‌زار خانێگ ک له‌ هه‌فت خان دیۆ خراوتر و هه‌زاران جار گه‌ن تره‌که‌. ئه‌گه‌ر هه‌فت خان دیۆ، هه‌ هه‌فت خانوى و تویه‌نسیا چاره‌ى بکریه‌ید، وه‌لى له‌ى مةڵوه‌نده‌ له‌ هه‌ر خانێگ بتواید بپه‌ریده‌و سه‌دان خان تره‌ک ها له‌ نواد و هه‌ بنێان نیه‌تیه‌ید و سه‌دان سه‌فسه‌ته‌ هه‌س و نواد برِێده‌و تا جویله‌ برِد بکه‌ید. وه‌ختى قهڵم گریده‌ ده‌سه‌و(ئه‌گه‌ر یه‌کى چوین من ئاماتۆر بوید) و تواید هویرێگ دێرید باریده‌ى روى سفێ په‌ڕیگا تا یاێ بگرید و وه‌ره‌و کارى رِووژنامه‌وانى بچید و بویده‌ رِووژنامه‌وانێگ، ئمجا بایه‌ته‌ له‌ چوار باڵه‌و هویرد وه‌ خوه‌د بوودـ تا نه‌واى قهڵه‌مه‌گد که‌سێ برِه‌نجنێد و کار برِه‌سیگه‌ ئه‌و جێیه‌ قهڵه‌مد ک شکنن هویچ، ئمجا له‌یه‌ به‌تر ئاواره‌و ده‌روه‌ ده‌رترد بکه‌ن.

وه‌ختى ته‌ماشاى ئه‌ى مهڵوه‌نده‌ که‌م( منیش مناڵێگ له‌ى زاگه‌م) و توام هویر خوه‌م وه‌ ئازادى ته‌مامه‌ و له‌ قورِن دڵه‌و بارمه‌یه‌و بان، له‌ دوکوتى ئه‌وبان هاتنیێ چنگ نریه‌یده‌ قورِگم و  چوین شه‌وه‌ێگ، شووگ گریده‌مو وه‌ په‌له‌پرتى گیان له‌ ده‌سى ده‌ر که‌م، چ برِه‌سێگ وه‌ یه‌گ بتوام بارمه‌یه‌و  بان و بنویسمه‌ى!؟

فره‌ له‌ شوون ئازادى رِى کردم و تواسم وه‌ پێ برِه‌وسم و چوین گووڵیگ هه‌تا ئه‌را یه‌ێ جاریش بویه‌ بۆى بکه‌م و وه‌ل بۆ کیشانما، ئه‌ى مڵ و مۆ و بوو کردنییه‌ و هه‌ناس کیشانێ گه‌وارى تا بن گیان و له‌ش خوه‌م بکیشمه‌ى، وه‌لى ئه‌ى هه‌مگه‌ ده‌وینمه‌؛ هویچوى و ته‌مامى خوه‌م خه‌ڵه‌تانمه‌ و له‌ خاوه‌نه‌یل ئازادیش ک ده‌م له‌ لێ ده‌ن، ته‌نیا یه‌ دیم و ژنه‌فتم:(ئازادى، تویه‌نید وه‌لما بوید وه‌یش له‌و چوار چووه‌گ من ئه‌راد نه‌م، نه‌ وه‌گ تو تواید)!.

 له‌یره‌ دێ رِه‌سیمه‌ ئه‌ى خاڵه‌گ هه‌ر ئه‌و جووره‌گ نیچه‌ له‌ کتاو له‌یوا ئویشێ زه‌رده‌شت وه‌تیه‌، له‌ سه‌ر زه‌رده‌شت ک ته‌قه‌یده‌ گه‌ورا پێیاگ ئایینیا ک له‌ شوون خودا گه‌ردى و هاتیه‌سه‌ ته‌له‌وى وه‌ى ده‌ر و ده‌ێشته‌ و هه‌وال لێ پرسى له‌ى ده‌ێشته‌ چه‌که‌ید؟ ئویشێ هاتمه‌سه‌ شوون خودا و مه‌ى خودا که‌م!.

 زه‌رده‌شت له‌ لاى خوه‌ى ئویشى: هاو یه‌ نیه‌زانى فره‌ وه‌خته‌ خودا مردگه‌، منیش له‌ لاى خوه‌مه‌و هاوشان وه‌ل ئه‌ى قسیه‌ى زه‌رده‌شتا، ئویشم: هاوکه‌زاى(خوه‌م) فریه‌ وه‌خته‌ ئازادى زندان کریاسو له‌به‌ زنجیرو پاوه‌ن و ده‌سبه‌ند دانه‌سه‌ لێ، دى هویچ ئاز و توانێگ ئه‌راى نه‌یشتنه‌و ئازادى که‌فتیه‌سه‌ بان ته‌ڵمیت و ها له‌ هاڵیگ تواید وه‌سیه‌ت بکه‌ید و دواى گێشتمان بویشێد. ئمجا ئه‌را من و که‌سه‌یلێ ک چوین من هویره‌و که‌ن؛ ته‌نیا یه‌ێ شفا دێریم و مه‌ڵه‌هم ده‌رد و ژانمان پروێشکه‌ى ئازادیه‌ وه‌ داخه‌و نیه‌ونیه‌ێد و بایه‌ته‌ سه‌ر بنه‌یمه‌و بان ئه‌ڵحه‌ێ سه‌رد و بمریمن.

 تا ئه‌و وه‌ختێگ یاسین و ته‌ڵیخن ئه‌رامان خوه‌نن و له‌و وه‌ختگه‌ ته‌ڵخین خوه‌ن، شانمان شه‌کنێگو، وه‌ زووان عه‌ره‌وێ، وه‌ له‌ش بێ گیان سه‌ر و ساکت و بێ ده‌نگو بێ ئازمانا قسیه‌ که‌ێدو، تواید وه‌ پێیمان هالى بکه‌ید، ئیمه‌ خودا ناسیم و ...!؟.

دى له‌ش زووانێگ نه‌ێرێد تا بویشێ له‌ خوه‌زه‌و داخ نه‌رِه‌سین وه‌ ئازادى مردمه‌ و له‌یوا سه‌رده‌و بویمه‌ و بسکه‌ى سکووت مردن کوورمه‌و کردیه‌. تازه‌ دویاى یه‌یشه‌ ئمجا گه‌ى ته‌یده‌ ئه‌نکیر و مونکه‌ر، له‌ زندانى ئه‌را زندان تره‌ک چیمن و بایه‌ته‌ ئمجا هساو به‌یمه‌و...!. ئینگه‌ وه‌ى جووره‌ چوین تویه‌نیم ئازاد بویمن؟ ئایا ئازادى له‌ یه‌ى ئوتپیاێ خه‌یاڵ خوه‌ش که‌رى وه‌ره‌و نوا تره‌ک چوود؟ ئایا ئازادى ماناى چه‌س و چوین له‌ لێ رِه‌سیمنه‌و؟ ئازادى که‌ى تواید بایه‌ دى و لویه‌تى خوه‌ى نیشانمان به‌ید؟ وه‌ختى ئه‌ى هه‌مگه‌ پرتاڵ و دڵنگ له‌ خورى دروو کریاسه‌ وه‌رێ، که‌ى تواید له‌ى تووکه‌ ده‌ر چوود و رِاسى خوه‌ى نیشان به‌ێد؟ 

 

 

نظرات 0 + ارسال نظر
امکان ثبت نظر جدید برای این مطلب وجود ندارد.