شوڕش شاواز: نزیک دو سێ مانگه دوینیمن، جمشت و جویله ی هه له باکوور ئافریقاوه‌و ده‌س وه پی کرد و ته‌مام ناوچه ی خوه‌رهه‌ڵاتیش که‌م که‌م گرته‌و وه‌رو ئینگه‌یش دوینیمن هیمان ئه‌ی جمشته ها له گوڕو و ئاگر ژێر خۆله مڕه.
ئه‌را یه‌گ شییه‌و کردنێ خاس له سه‌رێ داشتویمن، یه وه خاستره‌ک زانسم که‌مێ بچیمن وه‌ره‌و دویا، تا باسه‌گه‌مان جی خوه‌ی خاس بگرید. هه‌ر ئه‌و جووره‌گ زانیمن، له دویای سال ٢٠٠٠ که ناوێ نانه هه‌زاره ی سێیم، دونیا وه گیشتی وه‌ل خوه‌ی له نوو، تازه‌وه‌و کردنی رویوه‌روی دی. فره چێشته‌یل ئه‌ڵ گه‌ره‌دیا و ده‌وره‌ێ وه ناو چه‌رخه‌ی زانین و ئاگایی داشتن ده‌س وه پێ کرد و ناو شووڕش تکنۆلوجیا نانه سه‌ری. ئمجا وه‌ل ئه‌ی بوینه‌ی تازه‌یا، دونیا بایه‌د خوه‌ی ڕێ بخه‌ید. ئه‌ڵبه‌ت وڵاته‌یل خوه‌رئاوا، خوه‌یان ئه‌رای ئاماده کردوین و که‌م تا فره‌یش دوینیم، وه‌لیا خوه‌یان گونجاننه. وه‌ختی له دویای هه‌زاره‌ی دۆیم، باس له سیستمێک گلوبال کریا و وه‌تیا: دونیا وه‌ره‌و جیێگ چوود ک جۆی دیه‌که‌ی وه پی تێه‌ید، ئه‌را فره که‌سان وه تایبه‌ت دوله‌تداره‌یل خوهرههڵات ناوراس جی سه‌ر سڕ مه‌ننوی و ئه‌ڵاجه‌ویان له‌ی باسه هات!.
له خوهرههڵات ناوراس ک به‌شیگ له لی سه‌ر ده‌ی له ئافریقاوه‌و، له شانێ و له باکوور ئافریقا ک ده‌ورانێگ وڵاته‌یلی چوی توونس و جه‌زایرهان له‌‌و هه‌نازه، له سه‌رده‌مێگ کۆنالیزاسیون(داگیرکردن) وڵاته‌یل دونیای سێیم ده‌س وه پی کرد و زوورداره‌یل دونیا ئه‌ی وڵاته‌یل ناوه‌ین خوه‌یان به‌شه‌و کردن، یانه که‌فتنه ژێرده‌س ده‌وڵه‌ت فرانسه. راسه شووڕشه‌یلێ له ناو ئه‌ی وڵاته‌یل وه‌پا بوی، ئه‌مان مه‌ردم ئه‌ی وڵاته‌یله وه قه‌وڵ کوردی خوه‌مان: له چنگ هه‌ڵنگ ده‌ر چێن، که‌فتنه چنگ په‌ڵنگ. ئمجا دویا یه‌گ له ده‌س زوورداره‌یل ک ته‌مام ئه‌ونجگ داشتن خارت و تاڵانێ کردن، تویش دیکتاتوره‌یلێ هاتوین ک خوه‌یان دروسیان کردن!. له‌یره توایم یه بویشیم ک ئه‌ی قاره‌مانه‌یله دیکتاتوره، خود مه‌رمه‌گه و ئه‌و جه‌مگایگ له تێ بوین دروسیان کرد. چوین ک ته‌مامیان هه ئه‌و زه‌ینه‌و هویره داشتن و له ناوێ گیر کردن. له وڵات جوی تۆنس، ته‌نیا فه‌رهه‌نگێ زووانی و وێژه‌یی له ئه‌وهه‌مه‌گه خه‌یر فه‌لسه‌فی فه‌رانسه مه‌نه جی. چمانی هه چوی فه‌رانسه ک باڵ باڵ و ده‌م ده‌م وه‌ره‌و دمۆکراسی چێ تا خوه‌ی نجای به‌ید و بووده له‌لو دمۆکراسی تا لاوه لاه‌و ئه‌را هویره‌یل بکه‌ید و باریدان وه ئه‌ی ڕووژه‌گ، یانه‌یش ئه ی هه‌مگه خه‌یره که‌م که‌م وه فریایان ره‌سیو ده‌س کردن، شووڕش گێشتێ!.
له‌یره نه‌بایه‌د له هویر بویمن ک له دویای له ناو چێن سوفیه‌ت، وه تایبه‌تی خوهرههڵات ناوراس له مودو یه‌وه‌و ک فه‌رهه‌نگێ ئایینی وه سه‌ریا ۆاڵ بوی، ته‌مام تئۆره‌یل، سۆسیالیزم له ناوێ ڕه‌سینه بن به‌س و ئه‌وانه‌گ هویر له ئه‌ی جووره ڕێوازێگ فکری کردن، نه‌تویه‌نسن خوه‌یان رزگار بکه‌ن و له سه‌رگیژی مه‌نن ک چه بکه‌ن و ده‌س کردنه سه‌رتاتگی و سه‌ر کیشاننه ناوپرووسه ی مه‌کته‌بی وه ناو دمۆکراسی. دی شوئاره‌یل رزگاری ژێرده‌س بوین و هیوه‌تی کردن و ژێربال له فه‌قیر ڕه‌نگ خوه‌ی له ده‌س دا و ئه‌را مه‌ردم یه رووشنه‌و بوی، ئاخره‌گه‌ێ ئه‌ی شوئاره وه سوفه‌یه‌ت ره‌سێگ و به‌ڵاه‌یل سوفیه‌تیش له ئه‌وانه‌گ ته‌نانه‌ت نه‌خوه‌نسنیشه، دیاره چه بوی(مانگ وه چه‌و دویننه‌ی وه کلگ نیشانێ ده‌ن)!؟.
ئمجا له‌ی لایشه‌و مه‌ردم جه‌مگای خوه‌رهه ڵات ناوراس، ده‌رد تره‌کیش ریشیان گرتویگ وه ئه‌وه‌یشه، هویر و باوڕه‌یگ بوه که هه‌ۆاران سال وه‌ل سه‌نتزیگ له ئایینه‌یل جووراه جوورێگ ک سه‌رده‌میان ئه‌ڵگه‌ردیگه‌وهاتن ئایه‌م وه ناو خوهرههڵات ناوراس.
له دویا داره‌ک سه‌ده‌ی بیست ئه‌ی سیستمه‌یل له‌ی میلکان کوینه‌ی به‌ش به‌شه‌و بویه، دی جوواو ده‌ره‌و نه‌وی. ئه‌گه‌ر خاس بنوڕیمن ئه‌ی سه‌ده و تایبه‌ت ئه‌ی ئاخره‌یلیه، چه‌نێ قوربانی ئه‌را خوه‌ی نووه‌و کردن هویر دریایه. ئمجا وه‌خوه‌مان مزگانی، وه‌ل ئاواو بوین سه‌ده‌ی بیس و ئه‌ڵاتن سه‌ده‌ی بیسویه‌ک، خوه‌ربانێگ وه ناو شووڕش ته‌کنۆلوژیا تاو گرت و جمشت تازه‌ی دروس بوی. هه‌رچه‌ن ده‌سڵاتداره‌یل ستاتوپارێز که‌م تا فره نووا له لێ گرتن، وه‌لێ وه وه‌ره‌و نووا هاتن ئه‌ی شووڕشه، ئه‌وانیش تواسن ئه‌را وه کار هارودن ئه‌ی شوڕش زانینه و له خزمه‌ت گرتنێ ده‌رانه‌ی خوه‌یان، قردگێ ئه‌رای واز کردن. تیه‌نگه‌یل زانین و باوه‌رمه‌نده‌یل له‌ی وه‌خته خاس وه‌کار هاوردن و هاوردنه‌ی خستنه‌ی خزمه‌ت ئه‌ی جه‌مگایل فره شه‌که‌ت بوی له‌ی باوه‌ره‌یل کوینه.
ئمجا خاس به‌رواد بگرن، بزانن ئه‌ی جمشته له دوباره‌و بایه‌د باس له لێ بکریه‌ید. یه‌کێ یه‌گ ئه‌ی کزه ی(شه‌پوڵ) جمشته له جایگه‌و ته‌ید که له سه‌رده‌م دروس بوین و دا ناننه بان خه‌رگ ئایه‌م، جی یه‌کمێ بویه و ئایه‌م له‌وره‌و ده‌س کردیه وه کوچ کردن وه‌ره‌و خوهرههڵات و جێیه‌یل تره‌ک. ئینگه ئه‌یجاره، له نوو وه دی هاتنێگ تازه‌یه، له‌جێاڵی کوچ کردن ئایه‌م، وه‌ل خوه‌یا په‌یامێگ تازه‌و ته‌رچگ وه‌ل سه‌نتزیگ له هویروباوه‌ر دمۆکراسی ک له گاپاره‌ی دمۆکراسی تیه‌رێد. هه چوین مناڵێگ له خوه ئه‌ڵچڕچگێگه‌و مه‌نویگه جی و نه‌یگه ده‌وا، وه‌ره‌و خوه‌رهه ڵات هات تا له‌یره رێنۆسانسێگ وه دی بارێگ. ئه‌ی کورپه هویره، دویای یه‌گ، وڵاتێگ ئازاد کرد، وه‌ر نا له شارستانییه‌تێ وه ناو مسر و ئه‌وریشه ڕمان و ئه هویر دیکتاتوریه وه ته‌مامی تاسان. ئینگه ئه‌ی هویره له ناوه‌ین سێ شارستانییه‌ت له سێ سویکه‌و دیرێد په‌ل کوتێگ. ئه‌ڵبه‌ت نه‌بایه‌د یه له هویرمان بچوود ئه‌ی کورپه تا ڕه‌سیه وه جییه، فره گیان کریاسه قوربانێ تا که‌فتیه‌سه‌و پا وها له حاڵێگ ژێرپای خوه‌ی قایم بکه‌ید.